Mitolojide İksion Çarkı: Sentorların Babası

Mitolojik Hikayeler İksion Çarkı
Share the article 👇

Mitolojide İksion Çarkı, ünlü işkencelerden biridir. Ixion ya da Iksion/İksion, Yunan mitolojisinde bir kraldı. Aynı zamanda en büyük yıkımlardan birini yaşamış bir adamdı. Çünkü İksion saygın bir kralken Tartaros’ta sonsuza dek işkenceye mahkum olmuştu.

Lapithlerin Kralıydı

Genellikle İksion, Antion ve Perimele‘nin oğlu olarak kabul edilir. Antion, Lapith’lere adını veren Apollon’un oğlu Lapithus’un torunudur.

Alternatif olarak, İksion bazen Phlegyas‘ın oğlu olarak kabul edilir. Phlegyas, Apollon‘a karşı duyduğu öfkeyle Apollon’un tapınaklarından birini yakan Ares’in oğluydu. Phlegyas’ın delirmesi, tanrının okları ile ölmesine sebep oldu. Yine de bu delilik, eğer kalıtsalsa, İksion’un hayatının ilerleyen dönemlerindeki olayları açıklamaya yarayabilir.

İksion, Lapithlerin kralı olarak Antion’un yerine geçecekti.

Lapithler Teselya’da, Peneus nehri yakınlarında yaşarlardı. Bazıları buranın Lapithus’un yerleştiği yer olduğunu söylerken, diğerleri İksion’un Lapithleri buraya yerleştirdiğini ve daha sonra Perrhaebia’da yeni bir vatan kuracak olan Perrhaebialıları kovduğunu iddia eder.

Mitolojide İksion Çarkı, Tartaros'ta Zincirlenmiş İksion - Abel de Pujol (1785-1861)
Tartaros’ta Zincirlenmiş İksion – Abel de Pujol (1785-1861)

İksion Kayınpederini Öldürür

İksion, Deioneus‘un (Eioneus olarak da bilinir) kızı Dia‘yı kendine gelin adayı olarak seçer.

Evliliği güvence altına almak için İksion, Deioneus’a para ödemeye söz verdi. Ancak evlilik töreni tamamlandıktan sonra İksion kayınpederine borçlu olduğu parayı vermeyi reddetti. Deioneus damadı ile tartışmaya girmek istemedi. Bunun yerine borcu kapatmak için İksion’un değerli atlarından bazılarını çaldı.

Atların kaybı kısa sürede İksion tarafından fark edildi. Böylece, Lapithlerin kralı intikamını planladı.

İksion, Deioneus’u var olmayan bir ziyafete davet edecekti. Ancak kayınpederi geldiğinde, İksion onu ateş çukuruna itti ya da düşmesine neden oldu. Böylece, kayınpederi Deioneus’u öldürdü.

Mitolojide İksion Çarkı, Jules-Elie Delaunay, 1876
Mitolojide İksion Çarkı, Jules-Elie Delaunay, 1876

İksion’un Çocukları

İksion ile Dia’nın evliliğinden iki çocuk dünyaya geldiği söylenir. İksion’un yerine Lapithlerin Kralı olacak olan Pirithous ve Pirithous’un “suçları” yüzünden daha sonra Menelaos’un karısı Helen’in cariyesi olacak olan Phisadie.

Bazıları Pirithous’un aslında İksion’un oğlu olmadığını, bunun yerine Dia’nın Zeus’un oğlunu doğurduğunu söyler. Çünkü Zeus, İksion’un karısını baştan çıkarmıştır.

Giovanni Battista Langetti - Ixion'un İşkencesi (17. yüzyıl)
Giovanni Battista Langetti – İksion’un İşkencesi (17. yüzyıl)

İksion Sürgün Edilir

Deioneus’un öldürülmesi iğrenç bir suçtu. Çünkü “bir akrabayı öldürmek” ve “bir misafiri öldürmek” antik Yunanlılar için çok büyük suç olarak kabul ediliyordu. Gerçekten de İksion’un kayınpederini öldürmesi, bazıları tarafından antik dünyada ilk akraba cinayeti olarak kabul edilir.

Bu suç yüzünden İksion kendi krallığından sürgün edilir.

Yunan mitolojisinde, diğer krallar İksion’un suçunu affedebilirdi. Ancak komşu kralların hiçbiri bunu yapmaya istekli değildi. Bu yüzden İksion, diğerleri tarafından dışlanarak Antik Yunanistan’da dolaşmak zorunda kaldı.

Mitolojide İksion Çarkı, Jusepe de Ribera (1632)
Mitolojide İksion Çarkı, Jusepe de Ribera (1632)

Olimpos’a Ziyaret

Sonunda İksion’a acıyan aslında Zeus olmuştur. Onu önceki suçlarından arındıran da yüce tanrı olmuştur. Zeus, İksion’u Olimpos Dağı‘nda bir ziyafete bile davet etmiştir.

Ancak İksion bu kez deliliğe kapılmış gibi görünmektedir. Çünkü İksion iyi talihine sevinmek yerine, yardımsever Zeus’un karısı Hera ile sevişmeye kalkışır.

Hera, misafirinin istenmeyen girişimleri hakkında kocasını bilgilendirecekti. Ancak başlangıçta Zeus, davetli bir misafirin böyle uygunsuz bir şekilde davranacağına inanmadı. Bu yüzden Zeus İksion’u test etmeye karar verdi.

Zeus bir bulutu Hera’nın ikizi olarak şekillendirir, buluta Nephele adı verir. Daha sonra İksion Nephele ile karşılaşır.

İksion gerçekten de Hera zannettiği Nephele ile sevişti. Hatta ardından, Hera ile beraber olduğu için övündüğü duyuldu.

Zeus artık İksion’un yeni “suçunun” kanıtına sahipti. Ancak bazıları Zeus’un belki de önce İksion’un karısı Dia ile yattığı için İksion’un suçunun o kadar da büyük olmadığını söyleyebilir.

İksion ve Nephele, Peter Paul Rubens
İksion ve Nephele, Peter Paul Rubens

Sentorların Babası

Nephele, İksion onunla yattıktan sonra hamile kalır. Efsanenin versiyonuna bağlı olmakla birlikte ya tek bir oğul ya da birçok oğul doğurur.

Tek bir oğul olması durumunda, canavar Kentauros İksion’un oğlu olarak doğar. Daha sonra Magnezya kısraklarıyla çiftleştikten sonra Sentorların atası olur.

Bazıları Kentauros’un İksion’dan nesiller önce doğduğunu söyler. Çünkü Kentauros aynı zamanda İksion’un büyük büyükbabası Lapithus’un kardeşi olarak anılmaktadır. O halde Nephele’nin çok sayıda oğul, yani bütün Sentorları doğurduğu söylenir.

Tartaros’ta Sonsuz İşkence

Zeus ayrıca İksion için uygun bir cezaya da karar verecekti. Çünkü tanrı için karısıyla yatmak ya da yatmaya teşebbüs etmek cinayetten daha büyük bir suçtu. Böylece Zeus, Hermes‘e İksion’u gökyüzünde sonsuza dek dolaşacak olan ateşli bir tekerleğe bağlatır.

İksion’un bağlı olduğu bu ateşli tekerlek bir noktada gökyüzünden alınacak ve Tartaros’un derinliklerine yerleştirilecekti. Çünkü İksion, Sisifos ve Tantalos ile birlikte Tartaros’ta sonsuza dek ceza çekecek olanlardan biriydi.

Kaynak için tıklayınız.

 İksion'un Düşüşü, Cornelis van Haarlem
İksion‘un Düşüşü, Cornelis van Haarlem

Önerilen makaleler