Selanik Gezi Rehberi, Selanik’teki turistik lokasyonları paylaşmak için hazırlanmıştır. Selanik bir tam günde gezilebilecek bir şehirdir. Tabi bütün müzelere gireyim, hepsini layıkıyla gezeyim derseniz iki güne yaymanız gerekir. Gezeceğiniz hemen her yer yürüme mesafesi… Zaten araba ile geldiyseniz aracınızı otoparka park edip gezmenizi tavsiye ederim. Park büyük bir sorun ve park yerleri de gerçekten pahalı.
Ayrıca bakabilirsiniz: Araba ile Selanik Rehberi
Selanik Tarihi
Selanik, Yunancada Thessaloniki diye geçiyor. M.Ö. 316 yılında Kral Kassender tarafından kurulmuştur. Şehrin adı Kral Kassender’in eşi ve Büyük İskender’in üvey kız kardeşinden gelmektedir. Bir liman şehri olduğu için fethedildiği her ülke için önemli bir şehir konumunda olmuştur. 1430 yılında II.Murat tarafından şehir fethedilmiştir. Yaklaşık 500 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Selanik, Osmanlı için en önemli kentlerden biri olmuştur. Ekim 1912’de Balkan Savaşı sonunda şehir Yunan askeri tarafından kuşatılmıştır. Tek bir kurşun bile atılmadan şehir 26 Ekim 1912 yılında Tahsin Paşa tarafından Yunanlılara teslim edilmiştir.
Selanik, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin merkeziydi. İstanbul’a nazaran uzak olması sebebiyle özgürlükçü fikirlerin merkeziydi. 3. Ordu subaylardan bir kısmı isyan bayrağını kaldırarak 27 Temmuz 1908’de Rumeli’de hürriyet ilan edip Sultan II. Abdülhamid’e Meşrutiyeti yeniden ilan ettirdi. Bundan dolayı, İttihat ve Terakki taraftarları buraya “Kabe-i Hürriyet” ya da “Mehti Hürriyet” gibi adlar vermişlerdir. 1909’da 31 Mart Vakasını takiben isyanı bastırmaya İstanbul’a gelen Hareket Ordusunun Selanik’ten yola çıkmıştır. Sultan II. Abdülhamid’in tahttan indirildikten sonra Selanik’e sürgüne gönderilmiştir. Fakat Selanik 3 yıl sonra Balkan Savaşları sırasında Yunanların eline geçince İstanbul‘a geri gönderilmek zorunda kaldı.
Diğer bir trajedi ise 1917 yılında Selanik’te çıkan yangın 32 saat sürmüştür. Şehrin üçte birini yok etmiştir. 72bin kişi evsiz kalmıştır. Selanik tıpkı mimari görseliyle, limanıyla İzmir’e benzediği gibi bu trajedi de ortak payı almıştır. Birçok kaynak yangının özellikle Müslüman ve Yahudi mahallelerinde çıktığını belirtmiş. Selanik müslüman, yahudi ve hristiyan nüfusun yoğun oranda bulunduğu çok kültürlü bir şehirken, bu yangın sonrasında ve mübadele ile Yunan çoğunluğun yaşadığı bir şehir haline gelmiş.
1. Aristotales Meydanı
1918 yılında Fransız mimar Ernest Hébrard tarafından dizayn edilmiştir. Ama meydanın büyük kısmı 1950’lerde inşa edilmiştir. Meydanı çevreleyen birçok bina yenilenmiştir ve kuzey kısmı büyük oranda 2000’li yıllarda restore edilmiştir. Büyük İskender’in bir heykeli meydanın ortasında yer almaktadır.
2. Beyaz Kule
Günümüzde Selanik’in sembolü olan yapı deniz kenarında bulunmaktadır. Tam inşaa tarihi belli olmayan kule gazino, hapishane ve kale olarak kullanılmıştır. Tarih boyunca bir sürü adı olan kule “Aslan Kulesi”, “Yeniçeri Kulesi” ve ”Kalamarya Kulesi” gibi adlarla anılmıştır. Kulenin zindan olarak kullanıldığı dönemde, II.Mahmut emriyle kuledeki tüm tutuklular ve esirler öldürüldüğü için “Kan Kulesi” olarak da anılmıştır.
Sultan 2. Mahmut, 16.6.1826 tarihinde Yeniçeri Ocaklarının kaldırılması kararını aldığında, Selanik merkez olmak üzere tüm imparatorluk topraklarında yeniçerilerin öldürülmesini emretti. Osmanlı ordusunun o dönemde Selanik’te bulunan 6.000 yeniçerinin öldürülmesi için sürdürdüğü mücadeleden sağ kalan 3.000’i Beyaz Kule’de toplu olarak idam edildi.
Kule 1980 yılında bir mahkum tarafından özgürlüğünü değiş tokuş yapabilmesi için beyaza boyanmıştır. Böylece “Beyaz Kule” olarak anılmaya başlamıştır.
1912 yılında Selanik’in Yunanistan’a bırakılması ile Yunanlıların eline geçmiştir. 1912–1983 arası hava savunması ve Aristotales Üniversitesi Meteoroloji Laboratuvarı için kullanılmıştır.
Müze olarak hizmet eden Beyaz Kule’nin yukarısında seyir terası da bulunmaktadır.
- Arkeoloji Müzesi Tam: 8 Euro, İndirimli: 4 Euro
- Bizans Kültürü Müzesi:Tam: 8 Euro, İndirimli: 4 Euro
- Beyaz Kule: Tam: 4 Euro, İndirimli: 2 Euro
- Roma Agorası: Tam: 4 Euro, İndirimli:2 Euro
- Kombine Bilet: Tam: 15 Euro, İndirimli: 8 Euro (1 Nisan-31 Ekim arasında geçerli fiyatlar ve bilet 3 gün geçerli.)
Müze saatleri: Her gün 8:00–20:00 ziyarete açıktır.
3. Galerius Kemeri ve Galerius Saray Kalıntısı
Kamara olarak bilinen Galerius Kemeri MS.298–305 yılları arasında Perslere karşı İmparatorun kazandığı zafer için inşa edilmiştir. Kemer Roma yolunun merkezine Rotunda ve Sarayı bağlayan yol üzerindedir.
4. Roma Agorası ve Forumu
Aristoteles Meydanına çok yakındır. Romalılar tarafından kurulan forumun ne zaman kurulduğuna dair net bir tarih bilinmemektedir. Lakin, M.Ö. 42 ile M.S. 138 tarihleri arasında yapıldığı tahmin edilmektedir. Bu dönemde de pek çok Roma şehrinde forumlar kurulmuştur.
Forum, kemerler, manastırlar ve çeşmelerle dekore edilerek, merkez haline getirilmiştir. Ayrıca çok iyi korunmuş bir Cryptoporticus ve Odeion mevcut.
Salı günleri kapalıdır. Diğer günler: 8:00–16:00
Tam: 4 Euro, İndirimli: 2 Euro
Özel bilet paketi: 15 Euro, İndirimli: 8 Euro (Arkeoloji Müzesi, Bizans Kültür Müzesi, Beyaz Kule, Roma Forum, Galerius Sarayı)
5. Aya Dimitri Kilisesi
Aziz Dimitrios Kilisesi, Selanik’in merkezinde, aynı ismi taşıyan caddenin üzerinde bulunur. Selanik’teki en önemli kiliselerden bir tanesidir.
Selanik aristokrasinden Dimitrios, bilinen bir Roma vatandaşıydı. Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra, dini faaliyetlerde bulundu. Bu yüzden için öldürüldü. Bedeni öldürüldüğü yere gömüldü. 4.yy’da küçük bir tapınak yapıldı. Daha sonra bu tapınağın yerine İllirikos lideri Leontios’un emriyle bazalika yapılmıştır. 7.yy’da yangınla yok olan kilise yerine yenisi inşa edildi. Daha sonraki zamanlarda bu kilise de işgal edildi ve harap oldu. Osmanlı döneminde camiiye dönüştürüldü. 1917 Selanik yangınında tamamen tahrip olmuştur. 1949’da onarılarak tekrar açılmıştır. 1988’de UNESCO dünya mirası listesine girmiştir.
Günümüzde hala kilise olarak kullanılmaktadır. İçeri girip gezebilirsiniz.
6. Yorgo Rotundası
Rotunda, dairesel planlı ve bir kubbe ile örtülü tüm Roma yapılarının genel adı. Oval biçimli odaları tanımlamak amacıyla da kullanılmaktadır.
4.yy’da inşa edilmiştir. Roma İmparatorluğunun dört büyük liderinden biri ve Balkanlardaki lideri olan ve 3. yüzyılın sonunda yerleşim yeri olarak Selanik’i seçmiş olan Sezar Galerious tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu binanın kullanımı ile ilgili iki fikir ileri sürülmüştür. Birinci fikre göre, Rotunda, Galerious’un mezarlığı olması için inşaa edilmiştir fakat Sezar, Selanik’ten uzakta ölmüş ve toprağa verilmiştir. Daha yaygın olan ikinci fikre göre ise, bina dini inanca hizmet etmesi için yapılmıştır ve Kaviros’lara veya Zeus’a adanmıştır.
Osmanlı döneminde camii olarak kullanılan yapının kenarında, Osmanlı döneminden kalmış minare görülebilir. Selanik’in Yunanlılara geçmesi ile tekrar kilise olarak kullanılan yapı, 1917’de Eleutherious Venizelous’un kararnamesi ile “Makedon Müzesi” oldu. O zamandan sonra Rotunda, müze ve galeri olarak kullanıldı.
Pazartesi, Çarşamba, Perşembe, Cuma: 08:00–19:45
Cumartesi, Pazar: 09:00–16:45
Salı: Kapalı
Giriş ücreti 2 Eurodur.
7. Atatürk Müzesi
Atatürk, 1881 yılında Selanik’te, bu evin ikinci katındaki ocaklı odada doğmuştur. Yılmaz Özdil Mustafa Kemal kitabında evi şöyle anlatıyor:
“Pembe boyalı ev iki katlıydı, dört odalıydı.
Sahanlığı, bodrumu, mutfağı, tuvaleti vardı.
Pencereleri kafesliydi.
341 metrekareydi.”
İlk olarak Ali Rıza Efendi ve Zübeyde Hanım, bu evde kiracı olarak kalmaktaydılar. 1877’de evi satın almışlardır.
Ev 1928 yılında terk edilmiş mallar olarak Yunanistan Milli Bankası tarafından satılmıştır. 1933 yılında Selanik Belediyesi evi tekrar kamulaştırarak Atatürk’e armağan etmiştir.
Bugün hala müze olarak hizmet veren Atatürk Evi, Türk ziyaretçilerin yoğun ilgisini çekmektedir.Pazartesi günleri kapalıdır.
8. Bedesten
Sultan 2. Mehmet döneminde inşa edilmiştir (1455–1459). Venizelou ve Solomou Sokaklarının köşesinde, Hamza Bey Camisi’nin ve kentin eski belediye binasının karşısındadır.
Dört kenarının her birinde bir giriş kapı bulunan dikdörtgen bir yapıdır. Binanın 6 adet kurşun kaplama kubbesi vardı.
Bedesten’de 113 adet dükkân bulunmaktaydı. Binadaki çökme ve tahribatlar sebebiyle 1980 ve 1990’larda güçlendirme çalışmaları yapılmıştır. Günümüzde bedesten çeşitli dükkânlara ev sahipliği yapmaktadır.
9. Yedikule
Burası şehrin biraz dışında yer almaktadır. Tepe’de olduğu için yürüyerek giderseniz yokuş çıkacağınızı belirteyim. Eğer araba ile geldiyseniz Kule’nin önüne ücretsiz park edebilirsiniz.
Kule Akropolis(Yukarı Şehir) üzerine kurulmuştur. 10 adet kule ve bunları birbirine bağlayan surlardan oluşur. Ana giriş kapısı ve kule Selanik’in fethinden sonra Osmanlı tarafından yaptırılmıştır.
19. yüzyılın sonlarına kadar, şehrin akropolünün en büyük tabyası ve aynı zamanda Osmanlı zamanında garnizon komutanının karargâhı olarak hizmet vermiştir.
1890’dan sonra hapishane olarak kullanılmıştır. 1989–90 yılları arasında kulenin mülkiyeti Adalet Bakanlığına verilmiştir.
Günümüzde açık hava müzesi olarak kullanılmaktadır. Surların üzerine çıkarak kenti seyredebilirsiniz, güzel fotoğraflar çekilebilirsiniz.
Müzeye giriş ücretsizdir.
10. Azize Sofya Müzesi
5. yüzyılda, 620–630 yılları esnasında bir depremde yıkılan büyük bir eski bizans bazilikasının yerine inşaa edilmiştir. 8. yüzyıldan 16. yüzyılın başına kadar Aya Sofya Selanik’in “Büyük Kilisesi”idi, yani katedraliydi. Venedik egemenliğinde katolik kiliseye, Osmanlı döneminde camiiye dönüştürülmüştür. 1912 Selanik’in Yunanlılara geçmesi ile tekrar kiliseye dönen yapı 1980 yılında yangından zarar görmüştür. 1988’de UNESCO listesine girmiştir.
11. Kapani Market ve Modiano Market
Şehir merkezinde yer alan bu pazarlara kolayca ulaşabilirsiniz. Modiano Market, 1908 yılında Musevi mimar Eli Modiano ve ailesi tarafından yaptırılmış. Yüzyılın başına kadar Yunanistan‘ın Selanik şehrinin nüfusunun yarısı Musevilerden oluşuyordu.
Modiano Market ve Kapani’de meyve, sebze, deniz ürünleri vb. ürünler bulabileceğiniz gibi hediyelik eşya, kıyafet gibi ürünlerde bulabilirsiniz. İç kısımlarında yer yer kafe ve lokantalarda mevcut.
12. Diikitirio Binası
Heybetli Diikitirio Binası, Osmanlı Selanik valisinin merkezidir. 1891 yılında Mimar Vitailano Poselli tarafından Bizans Saray harabelerinin yerine inşa edilmiştir. 26 Ekim 1912’de Türk kumandan Tahsin Paşa burada Selanik’in Yunan Ordusu’na teslimat protokolünü imzalamıştır.
1912 yılındaki bağımsızlıkla birlikte bina 1918 yılına kadar Genel Makedonya Yönetimi için kullanılmış ardından Genel Selanik Yönetim binası olarak kullanılmıştır. 1945 yılında Makedonya ve Trakya Bakanlığı tarafından Genel Kuzey Makedonya Selanik Yönetim binası olarak yeniden adlandırılmıştır.
Binanın önünde anıtsal mermer meydan, 1934–1936 yılında 2 seviye olarak inşa edilmiştir. Alçak seviyesi çevredeki çocuklar tarafında futbol oynama alanı olarak kullanılmıştır. Son yıllarda yapılan kazılar, Hellenistik döneme dayanan, ele geçirilmiş lüks yapı kalıntılarının yanı sıra 20. yüzyılın başlarına kadar olan tarihî dönemlere dayanan birkaç binada tadilat çalışmaları amacıyla yapılmıştır.
Roma Forumunun karşısındadır.
13. Bit Pazarı
Roma Agorasının yakınında olan Bit Pazarı, gerçekten tam bir bit pazarı. Dikastrion Meydanı’nın yukarısında bulunmaktadır. Akşamları tavernaya dönüşmektedir. Gündüz ise bit pazarında insanlar yere sattıkları eşyaları koyarak sergilemektedir. Çevrede ise birkaç dükkan bulunmaktadır.
14. Panagia Khalkeon Kilisesi
11.yy’dan kalma Bizans Kilisesidir. Dikastirion Meydanında bulunmaktadır. Osmanlı Döneminde camiye çevrilen yapı bu dönemde “Kazancılar Cami” adını almıştır. Şu an yine kilise olarak hizmet vermektedir. Tüm bina tuğladan yapılmıştır. Bu yüzden “Kırmızı Kilise” olarak adlandırılmıştır. Dış kısım, Konstantinopolit etkinin unsurları olan çok sayıda kemer ve pilaster ile dekore edilmiştir. İçinde oyulmuş mermer ve fresklerle bezemelerin çoğu korunmuştur.
15. Zangolopoulos Şemsiyeleri
Sahilde yürüyüşe çıktığınızda, Beyaz Kuleyi gördükten sonra burayı ziyaret edebilirsiniz. Bir çok insan bu şemsiyeler önünde fotoğraf çekirmek için bu lokasyona uğruyor.
Yunan heykeltıraş Georgios Zangolopoulos 1997’de paslanmaz çelikten bu anıtı yapmıştır. Selanik’in sembollerinden biridir.
Gün batımında daha güzel fotoğraflar çekebilirsiniz.
16. Ana Poli
Selanik’in eski şehir bölgesi. Tepeye kurulmuş bu semt, kenti kuşbakışı izleyebileceğiniz güzel bir manzaraya sahip. Daracık ara sokaklarında Osmanlı yapısı güzel evler var. Çünkü burası eski bir Türk mahallesi.
MÜZELER
- ARKEOLOJİ MÜZESİ ( Tam: 8 Euro, İndirimli: 4 Euro)
- MAKEDONYA MÜCADELE MÜZESİ (MACEDONIAN STRUGGLE MUSEUM)
- SELANİK YAHUDİ MÜZESİ
- SELANİK ARKEOLOJİ MÜZESİ
- BİZANS KÜLTÜRÜ MÜZESİ
- MAKEDONYA MODERN SANAT MÜZESİ
- SELANİK FOTOĞRAFÇILIK MÜZESİ
- SELANİK SİNEMA MÜZESİ
- RADYO MÜZESİ
YEME İÇME REHBERİ
Yunanistanda herkes Frappe içiyor. Ama herkes… Siz de bu şehri ziyaret etmişken bir kafeye oturup dinlenmek istediğinize onlara uyum sağlayıp Frappe sipariş edebilirsiniz.
Akşam yemeği için ise tüm bloglardaki öneri Full Tou Meze adlı mekan. Zaten bu mekanın bulunduğu yerde bir sürü restoran var. Fiyatları ise ortalama diyebiliriz.
Biz onun yerine Bedesten’in yan tarafındaki daha lokal Ο Λουτρός adlı tavernayı ziyaret ettik. Uozo, caciki, balık ve diğer mezeler eşliğinde güzel bir akşam geçirdik. Fiyatları gerçekten uygundu. Biz 22 euro ödedik 2 kişi toplamda. Gezerken çok acıkırsanız ve bütçeniz de kısıtlıysa Galerius Kemerinden Rotundaya giden yolda bir sürü pizzacı var ve fiyatlar 1 euro civarındadır.
Mythos adında yerel biraları var. Hemen her mekanda bulabilirsiniz. Ortalama bir şişesi 2.5 euro civarında. Şimdiden haber edeyim 🙂
BENİM İZLENİMLERİM
Selanik, İzmir’e gerçekten benzeyen bir şehir. Kordonu ile binaları ile kardeş şehirler olduklarını belli ediyorlar. İkisi de yangın küllerinden yeniden doğmuşlar. Şehir merkezi oldukça küçük. Yürüyerek biz her caddeden birkaç kez geçtik. Ancak şehrin üstlerine doğru çıktıkça kasvetli binalar — dış cepheleri eski, yüksek- insanın ruhunu sıkıyor. Tıpkı Türkiye’nin her yerinde olan Gültepe mahalleleri gibi.
Grafitti gerçekten çok yaygın ve bu da şehrin güzel görüntüsünü kirletiyor; kısacası sanatsal grafittiler değil pek.
Araba ile gelenler için otopark ciddi bir sıkıntı. Biz Parking Thermasos adlı kapalı otoparka park ettik 24 saat 12 euro gibi bir ücretti.
Trafikte inanılmaz kibarlar, yolları 1.5 arabalık ve herkes sollaman için sana yardımcı oluyor. Yol kenarlarındaki minik kiliseler — kazazedelerin aileleri tarafından yol kenarına koyuluyor- yollara ayrı bir şirinlik katıyor.
Yunanlılar bize çok arkadaş canlısı göründüler. Akşam gittiğimiz tavernada Türk olduğumuzu anlayan garson bize balık ikram edip Leylim Ley açtı, ki bu bizi gerçekten duygulandırdı.
Biz Selanik ziyaretimizden oldukça memnun ayrıldık. Tekrar özellikle ziyaret etmek isteyeceğim kadar mükemmel bir şehir değil ama bir gün yeniden ziyaret etmek beni mutlu eder.
