“Perseus Kimdir?” diye sorarsanız, öncelikle onun Yunan Mitolojisi’ndeki en ünlü kahramanlardan biri olduğunu bilmeniz gerekir. Yılan başlı Gorgon Medusa’nın kafasını keserek ün kazanmıştır. Perseus’un mitolojisini baştan sona birlikte inceleyelim.
Perseus, Yunan mitolojisinde önemli bir kahramandı ve bugün bile antik tarihin en tanıdık isimlerinden biridir. Ama tam olarak kimdi? İmkansız bir görev olan korkunç Gorgon Medusa‘yı sinsice ve hile yaparak öldürmesiyle ünlüdür. Bazı Yunan kahramanlarının aksine, gücünü fiziksel kuvvetten değil, kurnazlık ve cesaret gibi kişisel özelliklerinden alıyordu. Bu da onu Yunan efsanesinin en karmaşık karakterlerinden biri haline getirmiştir. Onun korkusuz kahramanlıkları ve maceraları hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
PERSEUS’UN DOĞUMU
Perseus beklenmedik koşullar altında dünyaya geldi. Babası Yunan tanrısı Zeus, annesi ise güzel bir ölümlü prenses olan Danae’ydi. Danae, Argos kralı Akrisios’un kızıydı. Ne yazık ki Danae için Akrisios korkunç ve kontrol delisi bir babaydı. Bir kahin Akrisios’a biricik torununun bir gün onu öldüreceğini söylediğinde, Akrisios daha da zalimleşti. Kızı Danae’yi bronz bir odaya kapattı ve kimseyle görüşmesine ya da konuşmasına izin vermedi. Safça, Akrisios torununun doğmasını engellemenin tek yolunun bu olduğunu düşündü.
Bu sırada Zeus, Danae’yi uzaktan izliyordu ve ona deli gibi aşık oldu. Kendisini altın yağmuruna dönüştürerek Danae’nin kilitli odasına girmeyi başardı. Daha sonra onu, büyük kahraman Perseus adını alacak olan bir çocuğa hamile bıraktı. Akrisios kızının bir çocuk doğurduğunu öğrendiğinde, ikisini de öldürmeye karar verdi. Bu yüzden onları, tahta bir kutu içine koyup denize attı. Ancak Zeus onları güvende tuttu ve Danae ile bebeğini Seriphos adasına götürdü. Orada Dictys adında yerel bir balıkçı onları yanına aldı ve çocuğu kendi oğlu gibi büyüttü.
PERSEUS ANNESİNE KARŞI KORUMACIYDI
Perseus büyüdükçe annesine karşı aşırı korumacı oldu. Danae güzelliğinden bir şey kaybetmediği için birçok talibi vardı. Özellikle saldırganca davranan bir hayranı, Danae ile evlenmeye kesinlikle kararlı olan Seriphos Kralı, Polydectes’ti. Perseus, Polydectes’in kibirli ve zorba olduğunu anında fark ettiği için onu sevmiyordu. Birlikteliklerinin gerçekleşmesini engellemek için elinden gelen her şeyi yaptı. Ancak Kral Polydectes Danae ile evlenmeye kararlıydı. Bu yüzden, düşmanını aradan çıkarmak için bir plan yaptı.
Sonunda hikâyenin kahramanı meşhur eden kısmına geliyoruz. Şöyle ki, Polydectes, Elis’teki Pisa kralı Oenomaus’un kızı Hippodameia’ya evlenme teklif etmiş gibi yaptı. Kralın emriyle, ülkedeki her vatandaşı gelin hediyesi olarak bir at getirmek zorundaydı. (Hippodamia “atların terbiyecisi” anlamına gelir) Fakir olan Perseus yükümlülüğü yerine getiremedi. Bu yüzden Polydectes’ten başka bir hediye istemesini rica etti. Ayrıca, ona “Sana ne istersen getireceğim.” diyerek söz verdi.
Polydectes’in şansı yaver gitmişti: “Bana Medusa’nın başını getir,” diye emretti. Perseus’u doğrudan ölüme gönderdiğinin farkındaydı. Ne de olsa yılan saçlı canavarın tek bir bakışı bile bir insanı taşa çevirmeye yeterliydi.
PERSEUS MEDUSA’YI KATLEDİYOR
Aradan birkaç gün geçtikten sonra Perseus macerasına atıldı. Günlerce dolaştı, nerede olduğunu kimsenin bilmediği Gorgonların inini boşu boşuna aradı. Neyse ki tanrılar kahramana merhamet ettiler. Uzun boylu bir kadın ve kanatlı sandaletleri olan genç bir adam formunda onun karşısına çıktılar ve kendilerini tanrıça Athena ve tanrı Hermes olarak tanıttılar. Onların tavsiyesi üzerine Perseus, kendisine yol gösterecek olan Gorgonların kız kardeşleri Graeae’leri bulmak için yola koyuldu.
Graeae’ler bir mağarada yaşayan ve aralarında tek bir gözü ve bir dişi paylaşan üç gri saçlı kadındı. İçlerinden biri gözünü ve dişini diğerlerinden birine vermek üzereyken, Perseus onları yakaladı. Kendisine yardım etmeleri için Graeae’lere şantaj yaptı. Başka çaresi kalmayan Graeae’ler, Perseus’a gidip kuzeydeki perileri ziyaret etmesi gerektiğini söyledi. Bu periler sadece Gorgonların yerini bilmekle kalmıyor, aynı zamanda kanatlı sandaletlere ve muhtemelen sihirli, delinmez bir çantaya benzeyen kibis’e de sahipti. Perseus misafirperver perilerin arasına vardığında, onların daha da değerli bir eşyaya sahip olduklarını öğrendi: Hades’in Görünmezlik Başlığı.
Gerekli bütün eşyaları tamamlayan kahraman, “çantasını (kibisis) sırtına geçirdi, sandaletlerini ayak bileklerine oturttu ve başlığını başına yerleştirdi. Başlık sayesinde istediği kişileri görürken başkaları tarafından görülmüyordu. Hermes’ten ayrıca bir orak da aldıktan sonra okyanusa uçtu ve Gorgonları uykuda yakaladı.” Parmak uçlarında yürüyerek üç Gorgon arasında ölümlü olan tek kişi Medusa’ya yaklaştı. Bir yandan da Athena’nın bronz kalkanını kullanarak canavarın yansımasına dikkatlice bakmaktaydı. Tanrıçanın rehberliğinde orağı kaldırdı ve Medusa’nın kafasına şiddetle indirdi.
Mucizevi bir şekilde, Medusa’nın boynundan Medusa’nın henüz güzel bir ölümlüyken deniz tanrısı Poseidon’la birlikteliği sırasında gebe kaldığı doğmamış iki çocuğu altın kılıçlı bir asker olan Khrysaor ve kanatlı bir at olan Pegasus fırladı. Medusa’nın başının hâlâ güçlü olduğunun farkında olan Perseus, onu hızla sihirli çantasına koydu. Ardından, kanatlı sandaletlerinin gücünü kullanarak, kız kardeşlerinin yasını tutmak için can sıkıntısıyla inlerine dönen altın kanatlı Gorgonlardan kaçmayı başardı. Bu ağıtın sesini taklit etmek için Athena çift kavalın müziği olan aulos’u icat etmiştir.
ATLAS DAĞLARI NASIL OLUŞTU?
Perseus, Seriphos’a geri dönerken, gökleri omuzlarında taşımaya mahkûm edilmiş Titan Atlas’a rastladı. Ya ona konukseverlik göstermek istemediğinden ya da Atlas çektiği acıdan kurtulmak istediğinden, Perseus çantasından Medusa’nın başını çıkarmış ve Atlas’ı bugün Atlas Dağları olarak bilinen uçsuz bucaksız kayalık bir yükseltiye dönüştürmüştür.
ANDROMEDA VE KETOS DENİZ CANAVARI
Afrika üzerinden ilerleyen kahramanımız, iyi ama talihsiz kral Kepheos tarafından yönetilen Etiyopyalıların ülkesine ulaştı. Kraliçe Kassiopeia, kızının ve kendisinin, deniz tanrısının kızları peri Nereidlerden daha güzel olmakla övünür. Kadının kibrine öfkelenen Poseidon, ceza olarak Etiyopya kıyılarını yakıp yıkması için bir deniz canavarı gönderdi. Kepheos ve Kassiopeia, şehirlerini korumak ve canavarı yatıştırmak için, kızları Andromeda’yı kurban etmek zorundaydı. Bu yüzden, kızı, deniz canavarı Ketos tarafından yutulması için denizin kıyısında bir kayaya zincirlediler. Perseus, geri dönüş yolunda, Andromeda’yı görür görmez aşık olmuş. Bu yüzden, kızın babasıyla bir anlaşma yapmış: Ketos’u öldürmesine karşılık Kepheos da Andromeda’yı Perseus’la evlendirmeye söz vermiş. Canavar ortaya çıktığında, Perseus kanatlı sandaletleri, büyülü kılıcı ve yansıtıcı kalkanının yardımıyla ya da Medusa’nın başını kullanarak, deniz canavarını öldürdü. Onun cesaretine tanık olan Kepheos, Andromeda’yı memnuniyetle kahramanla evlendirdi
Canavarın yenilmesiyle Perseus ödülünü almak için geri döndü. Ancak Andromeda’nın amcası Phineus’un kendisine Andromeda’yla evlenme sözü verildiği için kızgın olduğunu öğrendi.
Phineus, Perseus’u düelloya davet etti, ancak Perseus sonunda onu kılıcı ve kalkanıyla yendi. Perseus ve Andromeda evlenmiş ve sonsuza dek mutlu yaşamışlardır.
. Bir yıl içinde çiftin ilk çocuğu, gelecekteki tüm Pers krallarının atası Perses oldu.
KRAL POLYDECTES’İ ÖLDÜRMESİ
Perseus, Seriphos’a döndüğünde onu büyüten balıkçı Dictys’ten, Kral Polydectes’in çevirdiği dolapları öğrenir. Polydectes aslında hiç evlenmemiştir ya da evlenmeye niyeti yoktur. Ayrıca oğlu oradan ayrılır ayrılmaz Danae’yi taciz etmeye başlamıştır. Öfkeden deliye dönen kahraman, Polydectes’in sarayına baskın yapar. Kralı ile maiyetindekileri ziyafet çekerken bulduğunda, Medusa’nın başını kaldırır ve Medusa’yı gören herkes taşa dönüşür. Her biri olduğu yerde kalakalır. Perseus, taşlaşmış kardeşinin yerine Dictys’i kral yaptıktan sonra, elinde tuttuğu ilahi eşyaları geri verdi. Gorgon’un başını tanrıça Athena’ya hediye etti. Daha sonra tanrıça onu sonsuza dek en tanınmış amblemi olacak şekilde kalkanının ortasına, aegis’e koydu.
BÜYÜK BABASI AKRİSİOS’U ÖLDÜRMESİ
Bu zamana kadar Perseus yazgısına dair yükümlülüklerini yerine getirmiştir. Ancak yazgı ona karşı yükümlülüklerini yerine getirmiş gibi görünmemektedir. Büyük babası Akrisios ile barışmak niyetiyle Perseus, annesi Danae ve karısı Andromeda’yla birlikte Argos’a gider. Bunu duyan Akrisios, kahinin söylediği kehanetten hala korktuğu için Argos’tan ayrılır ve Pelasg ülkesine gider. İronik bir şekilde, Perseus da Argos’ta Akrisios’u bulamayınca tam olarak oraya gitmiştir. Kral Teutamides’in ölen babasının onuruna düzenlediği atletizm oyunlarında yarışabilmek için Larisa’da konaklamıştır. Perseus yarışmalarda diskini fırlattığında, disk yanlışlıkla yaşlı bir adama isabet eder ve adam oracıkta ölür. Şimdiye kadar anlaşılmış olması gerektiği gibi, o yaşlı adam Akrisios’tan başkası değildir. Böylece kehanet gerçekleşmiş olur.
Akrisios’u Argos’un dışına gömdükten sonra, Perseus oraya geri dönüp tahtı talep etmekten çok utanır. Bu yüzden, Tyrins’de hüküm süren Megapenthes’e gitti ve onunla bir takas yaptı. Argos’u ona teslim etti ve karşılığında Tyrins’i aldı. Bir süre sonra Miken’i kurdu. Burada karısı Andromeda ile uzun yıllar mutlu bir şekilde yaşadı. En az bir kız ve altı erkek çocuk yetiştirdi. Onların soyundan gelenlerin çoğu büyük krallar olmuşlardır. Bunların en önemlisi de Yunan kahramanlarının en ünlüsü olan büyük torunları Herakles’tir.
PERSEUS’U KONU ALAN ANTİK KAYNAKLAR
Perseus’un hikâyesi en iyi şekilde Pseudo-Apollodorus’un “Bibliotheka” adlı eserinde özetlenir. Ayrıca, Romalı şair Ovidius, “Metamorfozlar”ın dördüncü kitabının sonunda ve beşinci kitabının başında, onun hikayesini uzun uzun anlatılır. Pindaros ise 12. Pythian Ode’sinde Perseus’u anlatır.
Kaynak için tıklayınız.
Kaynak için tıklayınız.
