Odysseus’un Maceraları, edebiyat tarihinde ilk ve en heyecanlı öykülerden biridir. Devlerle savaşır, cadıları yener, türlü fantastik yaratık ile karşılaşır; hatta ölüler diyarını bile ziyaret eder. Onun maceraları, sonraki birçok öyküye ve masala ilham kaynağı olmuştur.
Homeros’un Odysseia destanında, Troya Savaşı bittikten sonra, Yunan kahramanlarının başlarına çeşitli dertler gelir. Bazıları evlerine dönemeden yolda tanrıların hiddetine uğrarken, bazıları eve döndükten sonra uğrar. İçlerinden İthake Kralı Odysseus’un eve dönüş macerası, Homeros’un destanına konu olmuştur. Denizlerde on sene geçiren Odysseus, Akdeniz’de, Kader Tanrıçalarının onun için belirlediği rotayı takip eder. Olağanüstü maceralar yaşar ve sonunda memleketi İthake’ye varmayı başarır. Ancak memleketinde de onu yeni maceralar beklemektedir.
Odysseus, on sene süren deniz macerasında, çeşitli yerlere uğrar ve çeşitli yaratıklarla savaşır. Odysseia destanına göre, Odysseus’un uğrak noktaları aşağıda detaylı olarak sıralanmıştır.
1- KİKONLAR VE İSMAROS (TRAKYA)
Odysseus, Troya’dan (Çanakkale) yelken açtığında on üç gemisi vardır ve ilk durakları Kikonların kenti İsmaros olur. İsmaros, Trakya’da bir kenttir ve şarapları ile ünlüdür. Odysseus ve arkadaşları, Kikonların kentini yağmalarlar. Gemilerine döndüklerinde, hemen yelken açmak yerine, kıyıda şölen yapmayı tercih ederler. Bu sırada, Kikonlar komşularını yardıma çağırır ve saldıraya geçerler. Bir gün boyunca, gemilerin önünde savaşırlar. Odysseus’un mürettebatından altı kişi ölür ve zor bela gemilerine binerek kaçmayı başarırlar.
2- LOTOSYİYENLERİN ÜLKESİ (TUNUS)
Odysseus, tam dokuz gün boyunca denizde sürüklendikten sonra Lotosyiyenlerin ülkesine varırlar. Bu yerli halk, dost canlısıdır ve konuklarına lotos ikram ederler. İkramdan yiyen mürettebat, memleket özlemini unutur ve bu ülkede kalmak ister. Odysseus, zorla dostlarını gemiye bindirir; çünkü diğerlerininde lotos yiyip İthake’yi unutmasından endişelenir.
3- TEPEGÖZ POLYPHEMOS (SİCİLYA’NIN DOĞU SAHİLLERİNDE ADA)
Odysseus ve arkadaşları, Tepegözlerin adasına varırlar. Burada keçi avlarlar ve Kikonların kentinden aldıkları şarabı içip şölen yaparlar. Ertesi gün, Odysseus ve bazı arkadaşları, bir miktar şarabı yanına alarak, Tepegözün mağarasını ziyaret ederler. Akşam, Tepegöz sürüsü ile mağarasına geldiğinde, mağaranın girişini bir kaya ile kapatır. Odysseus ve arkadaşlarını fark edince, onları teker teker yakalayarak akşam yemeği ve kahvaltı yapar. Ertesi gün, Odysseus, yaratığa şarap ikram ederek, onu sarhoş eder. Tepegöz, Odysseus’a ismini sorar ve “Hiçkimse” yanıtını alır. Yaratık sarhoş olup sızınca, Odysseus ve arkadaşları, hazırladıkları kazığı yaratığın gözüne sokarak onu kör ederler. Tepegöz çığlıklar atar, çevredeki tepegözleri yardıma çağırır ve onlara “Hiçkimsenin onu tepelediğini” söyler. Diğer tepegözler, Polyhemos’un yalnız olduğunu düşünürler ve evlerine geri dönerler. Böylece, Odysseus ve arkadaşları, mağaradan kaçmayı başarır. Ama Odysseus, gerçek kimliğini açıklamadan edemez ve yaratığa, adının, “Odysseus” olduğunu bağırır. Böylece, Tepegöz’ün babası Poseidon’un öfkesini üzerine çeker.
4- AİOLOS ADASI (SİCİLYA’NIN KUZEYİNDE TAKIM ADA)
Aiolos, Zeus’un verdiği yetki ile, rüzgarların yöneticisidir. Odysseus’u sarayında bir ay konuk eder ve ona İlyon ile Yunanlıların dönüşü hakkında sorular sorar. Odysseus denize açılmadan önce, içine rüzgarları koyduğu bir tulumu gemisine yerleştirir.
Odysseus, denize açılır ve dokuz gün sonra İthake sahillerini görür. Kıyıya yaklaşırken, derin bir uykuya dalar. Odysseus’un İlyon’dan yeterli ganimet getirmediğinden şikayetçi olan dostları, Aiolos’un verdiği tulumu açarlar. İçinden çıkan rüzgarlar, şiddetli bir fırtına yaratır. Onları gerisin geri Aiolos’un Adası’na sürüklerler. Odysseus, tekrar yardım istemek için Aiolos’un sarayına gider. Ancak Aiolos, Poseidon’un öfkesini öğrenmiştir ve Odysseus’a bir daha yardım etmeyi reddeder.
5- LAİSTRYGONLARIN KENTİ TELEPYLOS (GÜNEYDOĞU SİCİLYA)
Odysseus ve mürettebatı, altı gün sonra, insan-yiyen devlerin ülkesine varırlar. Odysseus, üç adamını keşif için gönderir. Ancak Laistrygonların kralı Antiphates, içlerinden birini yer. Diğer ikisi korkuyla gemiye kaçarlar. Hepsi gemiye binip yelken açar. Ancak Antiphates, halkını kıyıya toplar. Devler, denize açılan gemilere kayalar fırlatırlar. Odysseus’un gemisi hariç, diğer on iki gemi burada parçalanır. Odysseus kaçmayı başarır.
6- KİRKE VE AİAİE ADASI (İTALYA – CAPO CIRCEO)
Odysseus ve mürettebatı, Kirke’nin Adasına varırlar. Odysseus, adayı keşfe çıktığında, Kirke’nin konağını fark eder. Adamlarının itirazlarına rağmen, grubun yarısını konağı keşfe gönderir. Adamlar, Kirke’nin evine vardıklarında, çevrede saldırgan olmayan bir sürü hayvan olduğunu fark eder. Kirke, adamları evine davet eder. Onlara ilaç karıştırılmış şarap ikram eder. Adamlar şarabı içtikten sonra, değneği ile onlara dokunarak hepsini domuza çevirir. Adamlardan biri, tuzak olduğunu sezer ve olan biteni dışarıdan gözler. Korkuyla gemilere kaçar ve Odysseus’a gördüklerini anlatır.
Odysseus, arkadaşlarını kurtarmak için Kirke’nin evine gider. Yolda haberci tanrı Hermes ile karşılaşır. Hermes, tanrıçanın büyüsünden etkilenmemesi için, Odysseus’a bir bitki verir. Odysseus, tanrıçanın konağına vardığında, Kirke aynı şekilde onu da hayvana çevirmeye çalışır ama başaramaz. Bunun üzerine, Odysseus, tanrıça ile pazarlık eder ve tanrıçanın aşığı olur. Burada tam bir sene kalır. Bir senenin sonunda, adamları eve dönmek ister. Odysseus, yola çıkmak istediğini Kirke’ye söyleyince; Kirke önce Hades’e giderek rotasını öğrenmesi gerektiğini Odysseus’a bildirir. Kirke, Odysseus’a Hades’e nasıl gideceğini ve orada ne yapması gerektiğini anlatır.
7- YERALTI DÜNYASI
Odysseus ve mürettebatı, Kirke’nin anlattığı gibi Hades’in kapılarını bulurlar ve ritüeli gerçekleştirirler. Ölülerin ruhları, bulundukları yere gelir. Odysseus, Thebaili kör bilici Teiresias’ın ruhu gelince, dönüş yolunu sorar. Teiresias, Tepegöz’ün babası Poseidon’un kızgın olduğunu, bu yüzden zorlu bir yolculuk ile evine varacağını bildirir. Güneş Tanrı’nın Adası’na vardıklarında, inek sürüsüne zarar vermezlerse evlerine çile doldurarak döneceklerdir. Ancak sürüye zarar verirlerse, bütün arkadaşlarını yitirecektir. Evine dönmeyi başardığında ise, karısına talip olan adamlarla savaşmak zorunda kalacaktır. Bilici gittikten sonra, Odysseus, gelen diğer ruhlarla konuşur. İçlerinde kahramanların ünlü eşleri olduğu gibi; Akhilleus, Agamemnon ve Herakles gibi kahramanlar vardır. Persephone’nin Gorgon’u göndermesinden endişelenen Odysseus, sonunda gemisine geri döner ve tekrar Kirke’nin adasına varır. Kirke’ye, kör biliciden öğrendiklerini anlatınca; tanrıça, yeni rotasının tüm detaylarını onunla paylaşır.
8- SİRENLER (İTALYA KAPRİ ADASI)
Odysseus, tekrar denize açıldığında Sirenlerin adasına yaklaşır. Kirke’nin verdiği tavsiye üzerine, arkadaşlarının kulaklarını balmumu ile tıkar. Kendisini, geminin direğine bağlar ve sirenlerin yanından geçerken, onların ezgilerini işitir. Odysseus, sirenlerin şarkısını duyunca, arkadaşlarına kendisini çözmeleri için yalvarır ama arkadaşları onu duymaz. Böylece, sirenleri atlatırlar.
9- SKYLLA VE KHARDYBİS (MESSİNA BOĞAZI)
Odysseus’un gemisi dar bir boğaza girer. Bu boğazın bir tarafında altı kafası olan korkunç deniz yaratığı Skylla vardır. Skylla, kendisine yaklaşan her gemiden altı adamı kaçırarak yer. Boğazın diğer ucunda ise, deniz girdabı Khardybis vardır. Kirke’nin önerisi üzerine, Odysseus, gemiyi Skylla’ya yaklaştırır ve altı adamını feda eder. Böylece, boğazdan kurtulurlar.
10. GÜNEŞ TANRININ SÜRÜLERİ (ÇATAL ADASI )
Odysseus, mürettebatına sürülere zarar vermemeleri için yemin ettirir. Adaya çıktıklarında, bir ay boyunca elverişsiz rüzgarlar çıkar. Mürettebat, bu süre zarfında, erzaklarını tüketir. Odysseus, tanrılara yakarmak için uzaklaştığında; tanrılar onu uyutur. Bu esnada, adamlar açlıktan ölmenin, denizde ölmekten daha kötü olduğuna karar verirler ve Güneş Tanrının sürüsündeki besili inekleri kurban ederler. Odysseus uyanıp geri döndüğünde dehşete düşer. Postlar yerde sürünür, şişe takılan etler inekler gibi böğürür. Altı gün adamlar şölen yapar. Sonunda uygun rüzgar çıkıp denize açılırlar. Güneş Tanrı’nın tehditleri üzerine, Zeus, gemilerine yıldırım atar. Bütün mürettebat ölür, Odysseus geminin parçasına tutunarak kurtulur. Dokuz gün denizde sürüklenerek Ogygie Adası’na varır.
11. KALYPSO VE OGYGİE ADASI (MALTA GOZO ADASI)
Odysseus, Kalypso’nun mağarasında tam yedi sene tutsak kalır. Tanrıça, Odysseus’u kocası olarak almak ister ve ona ölümsüzlük teklif eder. Odysseus kabul etmez, her gün kıyıya gidip ağlar. Poseidon, Yüzüyanıkları ziyarete gittiğinde tanrılar meclisi toplanır. Athena, diğer tanrıları, Odysseus’un memleketine dönmesi için ikna eder. Böylece, Hermes kararı Kalypso’ya bildirir. Kalypso, Olimposlulara çok kızar ama Odysseus’un gitmesine izin verir. Böylece, Odysseus kendisine bir gemi yaparak denize açılır.
12. PHAİAKLAR (KORFU ADASI)
Odysseus, Phaiakların ülkesine yaklaştığında, Poseidon onu görür. Fırtınalar yollayarak salını parçalar. Odysseus, iki gün denizde sürüklenir ve sonunda Athena’nın yardımı ile Phaiakların ülkesine varır. Prenses Nausikaa, Odysseus’u çırılçıplak bulur ve saraya girmesini tembihler. Kral Alkinoos ve kraliçe Arete, Odysseus’u konuklar. Onun akıl almaz maceralarını dinlerler ve yüklü armağanlar ile Odysseus’u, İthake’ye uğurlarlar.
.jpg){kind=link}
