Neaira: Antik Kadının Adı Yok

Share the article 👇

Neaira, Antik Atina’da yaşamış ve hakkında açılan bir mahkeme kaydından hayatını öğrenebildiğimiz bir hetaira yani eskorttur.

Atina’nın muhteşem mimarisi, muhteşem sanatı, muhteşem felsefesi ve korkunç kadın hakları vardı. Fuhuş tamamen yasaldı ama saygın erkeklerin eşleri ve kızları haneleri dışında çıkamazdı. Erkeklerin akşam eğlencesine katılamazlardı. Hatta mahkeme kayıtlarında saygın kadınlar filance kişinin kız kardeşi veya karısı olarak bahsedilir adları bile anılmazdı.

Peki biz Neaira‘nın öyküsünü nereden biliyoruz? Günümüze kadar ulaşan ve “Neaera’ya Karşı” isimli Acharnae’li Apollodoros’un yaptığı bir suçlama konuşmasının mahkeme kayıtlarından. Bir hetaira olduğu için saygın bir kadın sayılmayan Neaira’nın hayatını bir kovuşturma metninden öğrenebiliyoruz aslında!

Antik dünyadaki diğer ünlü hetairalar için bakabilirsiniz: Miletli Aspasia ve Perikles: Antik Dünya Dedikoduları ve Phryne: Antik Yunanistan’ın Ünlü Eskortu ya da Antik Yunanistan’da Kadın Olmak.

ERKEN HAYATI VE HETAİRA OLMASI

Hayalimdeki Neaira, Antik Dünyada Kadın Olmak - Chatgpt tarafındna oluşturuldu — Hayalimdeki **Neaira**, Antik Dünyada Kadın Olmak – Chatgpt tarafındna oluşturuldu

Neaira, muhtemelen İ.Ö. 4. yüzyılda doğmuştur. Nerede? Bilmiyoruz. Ebeveynleri tarafından terk edilmiş veya satılmış, belki de kaçırılmıştı. Apollodorus, Neaira’nın henüz reşit olmadan önce iki kez para karşılığı seks yaptığını anlatır. Yani bir hetaira (konsomatris) olmadan önce fahişelik yaptığını iddia eder.

Neaira hakkında bildiğimiz tek şey Korinthli Nikarete‘nin onu daha çocukken satın almış olduğudur. Korinthli Nikarete aslında eski bir köleydi. Ama daha sonra özgür ve başarılı bir iş kadını olmuştu.

Korinth, Yunanistanda kuzey ile güneyi birbirine bağlayan bir noktada seyahatlerin önemli bir durağı olarak yer alırdı. Ayrıca fahişeleri ile ünlüydü. Nikareta Korinth’te bir genelev işletiyordu. Gelecekte güzel olacak kadınları henüz küçükken keşfetme yeteneği olduğu söyleniyordu. Nikarete’nin kızları müzik, sohbet ve diğer sanatlarda eğitim aldılar. Kısacası iyi bir hetaira yani eskort olarak eğitiliyorlardı. İlişkileri genellikle uzun vadeliydi, ancak özel değildi ve çok yüksek bir ödeme talep ediyorlardı. Elbette kazancın çoğu, Nikarete’ye gidiyordu.

Nikarete’nin kızlarından biri olduğu süre zarfında Atina‘da düzenlenen Panathenaia Festivaline katıldığını biliyoruz. Bu festivale Teselyalı Simus adında bir adamla katılmıştır. Daha sonra adına açılacak bir mahkemede Simus ile birlikte kaldıkları evde birçok adamın bulundu içkili eğlencelere katılmakla da suçlanacaktır.

ÖZGÜR BİR KADIN OLUYOR

Öte yandan Korinthli Nikarete, kızlarının sonsuza dek ona kar ettirmeyeceğini biliyordu. Bu yüzden kızların ünü zirveye ulaştığında onları satıyordu. Müşterilerinden ikisi, Neaira henüz yirmili yaşlarının başındayken Timanoridas ve Eukrates Neaira’yı beraber 3000 drahmiye satın aldılar. O dönemde ortalama bir kölenin fiyatı 300-600 drahmi olduğu düşünüldüğünde oldukça iyi bir miktardı.

Ancak bu adamlardan biri evlenmeye hazırlandığında, Neaira’ya 2000 drahmi karşılığında özgürlüğünü satın alabileceğini söylediler. Ayrıca özgür bir kadın olduğunda Korinth’te fahişe olarak çalışmamasını talep ettiler. Neaira, eski müşterilerine haber gönderdi ve onlardan aldığı hediyelerle 2000 drahmiyi ödeyip özgürlüğünü satın aldı. Sonra da ona süreçte yardımcı olan Phrynion ile birlikte Atina’ya göç etti.

ATİNA’YA GÖÇ: TOKSİK SEVGİLİ PHRYNION

Neaira, İ.Ö. 373’te Atina’da Phrynion ile birlikte yaşıyordu. Ama Phrynion ona kötü muamele ediyordu. Neaira’yı sürekli içkili akşam eğlencelerine götürüyor, istediği yerde onunla açık ilişkiye girip bir gösteri haline getiriyordu. Bir gün Pythian Oyunlarında galip gelen biri zaferini kutlamak için ziyafet verdiğinde Phrynion ile birlikte kutlamaya katıldı. Ancak Phrynion uyurken, kutlama sahibi ve köleleri dahil olmak üzere birçok kişi Neaira’ya cinsel saldırıda bulundu.

Phrynion’un kendisine ahlaksızca davrandığı, beklediği gibi sevilmediği ve istekleri yerine getirilmediği için Neaira, eşyalarını ve iki hizmetçisini yanına alarak Megara‘ya kaçtı. Megara’da iki yıl kaldı. Orada hetaira olarak çalışmaya devam etti. Ama hem o esnadaki savaş yüzünden hem de Megaralıların yaşam tarzı dolayısıyla fuhuştan yeterince para kazanamıyordu. Korinth’e eski sahiplerine verdiği söz yüzünden dönemiyordu. Atina’ya ise Phrynion’dan çekindiği için dönemiyordu.

STEPHANUS İLE İLİŞKİSİ

İ.Ö. 371’de Stephanus‘la tanıştı. Stephanus ona hamisi olmayı ve Atina’ya birlikte dönmeyi teklif etti. Apollodorus ilginç bir şekilde Atina’ya dönerken iki oğlu ve bir kızı olduğunu iddia eder. Ama bu çocuklar kimin olduğuna dair belirsizlik vardır. Stephanus’un çocukları olabileceği gibi Neaira’nın da olabilirler.

Ne var ki Phrynion, Neaira’nın Atina’ya döndüğünü öğrendiğinde, onu Stephanus’tan geri almaya çalıştı. Ama Stephanus, Neaira’nın özgür bir kadın olduğu için hiçbir hakkı olmadığını iddia ederek direndi. İki adam mahkemeye gitmek yerine daha ucuz olan yolu yani uzlaşmayı tercih ettiler. Böylece Neaira’nın dönüşümlü olarak hem Stephanus hem de Phrynion ile beraber yaşamasına karar verildi. Tıpkı Neaira’yı bir zamanlar Korinthli Nikarete‘den satın alan adamlar gibi! Tabi ki Neaira’nın bu duruma tepkisi nasıldı ya da ne hissetti hiçbir fikrimiz yok!.

BÜYÜK DURUŞMA

Antik Atina'da mahkeme — Antik Atina’da mahkeme

Neaera’ya karşı açılan davanın asıl sebebinin Neaera’nın hayatını öğrendiğimiz suçlama metninin sahibi Apollodorus ile Stephanus arasında geçen çekişmenin neden olduğu söylenir.

Stephanos, MÖ 348’de hatip Apollodorus‘u mahkemeye çıkarmış ve desteklediği politikalardan birinin yasaya aykırı olduğunu iddia etmişti. Böylece Apollodorus yüklü bir para cezasına çarptırılmıştı. Daha sonra MÖ 346 civarında, Stephanos Apollodorus’u bir köle kadını öldürmekle suçladı. Ama bu dava bir sonuca ulaşamamıştı. Bu yüzden Apollodorus, Stephanos’tan intikam almak istiyordu. MÖ 343 ile 340 arasında bir yerde, Neaira ve Stephanos’u yasadışı bir evlilik içinde yaşamakla suçlayarak kendi davasını açtı. Atina’da bir yabancı ile evlenmek yasaktı. “Yabancı” demek Atina dışından olan herkesi kapsıyordu.

Dava aslında Apollodorus’un kayınbiraderi ve damadı olan Theomnestos tarafından açılmıştır. Theomnestos, konuşmasına davayı ve nedenlerini tanıtarak başlar. Ancak konuşmanın büyük kısmı Apollodoros tarafından yapılır.

Apollodorus, tezini kanıtlamak için, ilk olarak Neaira’nın Korintli itibarsız bir kadın olduğunu ve ikinci olarak da onun ve Stephanos’un evli olduğunu iddia etmek için 100’den fazla bölümden oluşan bir konuşma yazdı. Ayrıca kızı Phano‘yu da suçlamaktan geri kalmadı.

İşte bu suçlamalar Neara’nın hayatına dair bildiğimiz tüm bilgilerin kaynağıdır.

Stephanos’un savunma konuşması günümüze ulaşmamıştır. Tahmin edeceğiniz üzere Neaira’nın kendisini savunmasına tabi ki izin verilmemişti. Neaira belki de mahkemede fiziken bulunmuş ve Apollodorus’un kendisine yönelttiği suçlamaları ateşli konuşması eşliğinde dinlemiş ve tek kelime edememiştir!

Duruşmanın sonucu ve duruşmadan sonra Neaira’ya ne olduğu bilinmemektedir. Onun bir zamanlar var olduğunu ise onun adeta biyografisini anlatan bir suçlama metninden öğrenebiliriz.