Krakow, Polonya’nın tarihi ve kültürel açıdan zengin bir şehridir, eski başkent unvanını taşımıştır. Wisła Nehri’nin kenarında kurulmuş bu şehir, modern ve tarihi unsurları harmanlayarak ziyaretçilerine eşsiz bir deneyim sunar. Krakow ayrıca, 2. Dünya Savaşı tarihine tanıklık eden Oskar Schindler’in Fabrikası ve Kazimierz Mahallesi gibi önemli tarihi mekanlarıyla da dikkat çeker.
Tuz Madeni ve Auswitch Kampını saymazsak, Eski Krakow şehrini bir günde gezebilirsiniz. Her yer yürüme mesafesi olduğundan ve Otogar/Tren Garı gibi ulaşım noktaları şehre yakın olduğu için yürüyerek gezmenizi tavsiye ederim. Size önerim iki günlük bir tur ile Maden, Kamp ve şehir merkezini gezmenizdir.
Krakow Kısa Tarihi
Krakow, Polonya‘nın en eski şehirlerinden biri olarak bilinir. Wawel Tepesi‘nde yapılan arkeolojik kazılarda Eski Taş Çağı‘na dayanan izlere rastlanmıştır.
Şehrin modern tarihi, 7. yüzyılda Slav halkının yerleşimiyle başlar.
Günümüzde Varşova başkent olmasına rağmen, Krakow Polonya’nın akademik, kültürel ve turizm merkezi olarak öne çıkmaktadır. Geçmişte birkaç kez ülkenin başkenti olan Krakow‘un nüfusu yaklaşık 1 milyondur.
Wisla Nehri‘nin kıyısına kurulu olan şehirde 11 köprü bulunmaktadır. Tarihi şehir merkezi ile çoğu turistik yer, nehrin kuzeyinde yer alırken, Oskar Schindler Fabrikası gibi önemli noktalar nehrin diğer tarafındadır.
1 – Old Town / Rynek Glowny
Krakow’un Eski Şehir (Old Town) bölgesi, Noel zamanında meydanlarda kutlamalar ve pazarlar kurulmasıyla ünlüdür. Bu canlı ve tarihi bölge, St. Mary Kilisesi ve Cloth Hall gibi önemli yapılara ev sahipliği yapar ve her ikisi de bu meydanlara yakın konumdadır.
2- St. Mary’s Church / Kościół Mariacki
Krakow’daki tarihi St. Mary Kilisesi, ilk olarak 13. yüzyılda inşa edilmiştir. Ancak Moğol saldırıları sebebiyle zarar gördüğü için 14. yüzyılda yeniden yapılmıştır.
Kilisenin dikkat çekici özelliklerinden biri, her saat başı büyük kulesinden çalınan trompet marşının yarıda kesilmesidir. Bu gelenek, Moğol istilası sırasında, trompet çalan kişinin okla vurulup marşı yarıda bırakması olayına dayanır.
Kilisenin iki kulesi arasındaki farklılıklar da dikkat çekicidir. Efsaneye göre bu kuleler, kıskançlık yüzünden birbirleriyle yarışan iki erkek kardeş tarafından inşa edilmiş ve biri diğerini kılıçla öldürmüştür. Cinayetle ilişkilendirilen kılıcın, kilisenin ana oymacısı olan 15. yüzyıl ahşap ustası Wit Stwosz tarafından yapılan Sukiennice odasının kapısında sergilendiği söylenir.
3- Cloth Hall / Sukiennice
Krakow’daki ünlü Cloth Hall, St. Mary Kilisesi’yle aynı meydanda yer alan tarihi bir kumaş pazarıdır. 13. yüzyılda kumaş ticareti için kurulan bu yapı, 1555 yılında büyük bir yangın sonucu tamamen harap olmuştur. İlerleyen yıllarda onarılarak yeniden kullanıma açılan Cloth Hall, baharat, tuz gibi çeşitli malzemelerin satıldığı bir ticaret merkezi haline gelmiştir. Günümüzde ise turistler için çeşitli hediyelik eşyalar, yöresel yiyecek ve içecekler bulabilecekleri popüler bir alışveriş ve gezme noktasıdır.
4- Town Hall Tower / Wieża ratuszowa w Krakowie
Krakow’un şehir merkezinde, göz alıcı bir mimariye sahip 70 metre yüksekliğindeki Town Hall Tower bulunmaktadır. 13. yüzyılda inşa edilen bu büyük kule, ziyaretçilere şehrin muhteşem manzarasını sunmak için tırmanmaya açıktır. Ancak, kulenin tepesine çıkmak için bir giriş ücreti ödenmesi gerekmektedir.
5- St. Floarian’s Gate ve Barbican
Krakow, 13. yüzyılda yaşanan saldırılardan korunmak için 43 gözetleme kulesi ve 8 giriş kapısı ile çevrilmiştir. Bu yapılar arasında önemli bir yere sahip olan St. Florian’s Gate, ana giriş kapısı olarak bilinir ve yaklaşık 35 metre yüksekliğindedir.
Kralların zaferle döndükleri savaşlardan sonra veya şehri ziyaret eden diğer önemli kişiler bu kapıda törenle karşılanırdı. Bu kapı, canlı atmosferiyle bilinen bir sokağa açılır ve doğrudan eski şehir meydanına ulaşır.
Barbican ise günümüze kadar ayakta kalmayı başaran 47 gözetleme kulesinden biridir ve duvarlarının kalınlığı 3 metreye ulaşır.
6- St. Peters and Paul Church
St. Peter and Paul Kilisesi, 1597 ve 1619 yılları arasında inşa edilmiş olup, barok mimari tarzının etkileyici bir örneğidir. Kilisenin önünde, İsa’nın 12 Havari’sini temsil eden heykeller bulunur, bu da kilisenin mimari ve sanatsal değerini daha da artırmaktadır.
7- Wawel Kalesi / Wawel Castle
Wawel Kalesi, 1333 ve 1370 yılları arasında Romanesk ve Gotik mimari tarzlarıyla inşa edilmiştir. Şehir tarihinde Wawel Tepesi‘ndeki arkeolojik kazılara göre bölgede yaşamın 5000 yıl öncesine dayandığı anlaşılmaktadır.
1600’lerde Kral Sigismund başkenti Varşova‘ya taşımasına rağmen, kale tarihi ve kültürel önemini korumuştur. Her kralın taç giyme töreni bu kalede gerçekleşmiş ve kraliyet mezarları da kale içerisindeki Wawel Katedrali‘nde yer almaktadır. Katedralin girişi ücretsizdir.
Polonya’nın ulusal kahramanı Adam Mickiewicz (1798-1855), katedraldeki mezarlardan birinde yatmaktadır. İstanbul’da kolera salgını nedeniyle hayatını kaybeden Mickiewicz‘in son sözleri oldukça anlamlıdır. Günümüzde öldüğü ev, İstanbul Beyoğlu’nda bir müze olarak faaliyet göstermektedir.
“İstanbul’da, koleradan öleceğimi bilseydim, yine buraya gelirdim. Çünkü bu benim görevimdi. Ben, Fransa’da bir ilim akademisinin umumi katibi olmaktansa, bir Türk taburunun katibi olmayı tercih ederim”
Adam Mickiewicz
8- Wawel Mağarası ve Dragon
Wawel Kalesi‘nde, Dragon’s Den adıyla da bilinen ve önünde Wawel Ejderhası‘nın heykeli bulunan bir mağara yer almaktadır.
Bu ejderha hakkında ilginç bir efsane bulunuyor: Ejderha mağarada yaşamış ve şehir halkını, özellikle genç kızları yemiş. Kral Krakus‘un kızı Wanda, şehirdeki son kız olarak kalmış. Kral, ejderhayı öldürene kızını vereceğine söz vermiş. Pek çok şovalye başarısız olurken, Skuba adlı bir ayakkabıcı çırağı, bir koyunu katran ve kükürtle doldurup ejderhanın önüne bırakmış. Ejderha bunu yedikten sonra su içmek için Wisla Nehri’ne yönelmiş. Aşırı su içmesi sonucu ateşi sönmüş ve patlayarak ölmüş. Kral, kızını Skuba ile evlendirmiş.
Bugün, mağaranın önünde bulunan ejderha heykeli, belirli aralıklarla (birkaç dakikada bir) ağzından ateş püskürterek bu efsaneyi canlandırmaktadır.
Mağaradan Wisla Nehri’nin muhteşem manzarasının tadını çıkarabilirsiniz.
9- Kazimiers Mahallesi / Yahudi Mahallesi
Kazimierz Mahallesi, 1335 yılında Kral Kazimierz tarafından kurulmuş, Polonya Krallığından bağımsız bir şekilde yönetilmiştir. 19. yüzyıla kadar çok sayıda kilise ve sinagogun inşa edildiği bu mahalle, Hristiyanlar ve Yahudilerin bir arada yaşadıkları bir kültürel mozaik oluşturmuştur.
Ancak 2. Dünya Savaşı sırasında, mahallede yaşayan Yahudi topluluğu, Podgórze bölgesine sürülerek gettolarda yaşamaya zorlanmışlardır, bu karanlık dönemin acı anıları mahallenin tarihinde derin izler bırakmıştır.
10- Oskar Schindler’s Factory / Oskar Schindler’in Fabrikası
Oskar Schindler, 2. Dünya Savaşı sırasında Polonya ve Çek Cumhuriyeti‘nde fabrikaları olan Alman bir iş insanıydı. Yaklaşık 1200 Yahudi’yi ölümden kurtaran Schindler, onları fabrikalarında çalıştırarak bu büyük kurtuluşu gerçekleştirmiştir ve “halk kahramanı” olarak anılmaktadır.
Onun bu cesur hikayesi, 1993 yapımı ünlü “Schindler’in Listesi” filmine ilham kaynağı olmuştur.
Bugün, Krakow’da bulunan Schindler’in fabrikası, hem Schindler’in yaşam öyküsünü hem de savaşın yıkıcı etkilerini gözler önüne seren modern bir müze olarak ziyaretçilere açıktır.
BONUS
- The Slowacki Tiyatrosu
- Kazimierz caddeleri
- Grzegórzecka caddesi üzerindeki Uni Targ Pazarı
- Kanonica Caddesi, şehrin en eski caddesidir ve 400 yıllık taş binalar bulunmaktadır.
- Szczepanski Meydanı
Krakow’da Ne Yenir?
- Obwarzanek simitlerden yiyebilirsiniz. Sokaklarda bulabilirsiniz.
- Oscypek adındaki peynirli, küçük bir atıştırmalıklardan bulabilirsiniz.
- Pierogi adındaki yemek Polonya’nın en meşhur yemeğidir.
- Zubrowka en meşhur vodkasıdır. Bunun elma suyu karıştırılmış haline “tatanka” deniliyor.
- “Wódka miodowa” ballı vodkadır ve oldukça popülerdir.
- Grzaniec sıcak şarabı özellikle yılbaşlarında en çok tercih edilen şaraptır.
- Tyskie ve Żywiec yerek biralardır.
- Bar Mleczny (Milk Bar) en ucuza yemek yenilebilecek mekanlardandır.
