Homerik İlahiler [1-2]

Spread the love

Homerik İlahiler, eski Yunan şairi Homeros‘a atfedilen bir dizi şiirden oluşur, ancak çoğu bilim insanı bu ilahilerin Homeros’tan çok sonraki dönemlerde, MÖ 7. ile 5. yüzyıllar arasında yazıldığına inanmaktadır. “Homerik” sıfatı, bu eserlerin dilinin ve stilinin Homeros’un “İlyada” ve “Odysseia” adlı destansı eserlerine benzer olmasından dolayı kullanılmaktadır.

İlahiler, çeşitli Yunan tanrılarına ve tanrıçalarına övgüler içerir. Her biri farklı bir tanrıya adanmıştır ve bu tanrının doğumu, maceraları veya özellikle önemli olan bir özelliği hakkında bilgi verir. İlahilerin her biri, bir tanrıya hitap eden kısa bir övgü ya da dua ile başlar ve bu, ilahinin ismini belirler.

Homerik İlahiler 1: Dionysos’a

[1] ((Eksik)) … Kimine göre Dracanum’da; kimine göre rüzgârlı İkarus’ta; kimine göre Nakşa’da, ey cennet doğumlu, Dikilmiş*; kimine göre de gebe Semele’nin seni şimşek sevdalısı Zeus’a doğurduğu engin akıntılı Alpheos ırmağında. Bazıları da Thebai’de doğduğunu söyler; ama bunların hepsi yalan. İnsanların ve tanrıların babası seni insanlardan uzakta ve ak kollu Hera’dan gizlice doğurdu. Fenike’nin çok uzağında, Egyptos ırmağının yakınında, çok yüksek ve bol ağaçlı bir dağ olan Nysa vardır. ((Eksik)) . . .

[10] [Zeus şöyle der:] ” … ve insanlar onun için tapınaklarında birçok sunu hazırlayacaklar. Ve bunlar üç tane olduğu gibi, ölümlüler de her üç yılda bir bayramlarında sana eksiksiz yüz hayvan kurban edecekler.”

Kronos’un Oğlu konuştu ve kara kaşlarıyla başını salladı. Ve kralın tanrısal bukleleri ölümsüz başından öne doğru düştü ve yüce Olimpos’u titretti. Böyle konuştu bilge Zeus ve bir baş işaretiyle buyurdu.

[17] Hayırlı ol, ey Dikilmiş, çılgın kadınların esin kaynağı! Biz şarkıcılar bir ezgiye başlarken ve bitirirken seni anlatırız ve seni unutanlar kutsal şarkıyı hatırlamazlar. Ve böylece, elveda Dionysos, Dikilmiş, Thyone diye anılan annen Semele ile.

*Dikilmiş: Dionysos, annesi Semele erken doğum yaptığı için, babası Zeus, oğlunu uyluğuna dikmiştir. Bu hikayeye atıfta bulunulmaktadır.

Homerik İlahiler 2: Demeter’e

[1] Gür saçlı Demeter’i, korkutucu tanrıçayı anlatmaya başlıyorum – Demeter’i ve Aidoneus’a her şeyi gören Zeus tarafından verilen güzel yanaklı kızını.

[4] Altın kılıcın ve muhteşem meyvelerin efendisi Demeter’den ayrı olarak, Okeanos’un narin kızlarıyla oynuyordu ve yumuşacık bir çayırda çiçek topluyordu; güller, çiğdemler, güzel menekşeler, süsenler, sümbüller ve Zeus’un isteğiyle ve Birçokları’nın Ev Sahibi’ni [Hades] memnun etmek için Yeryüzü’nün çiçek gibi kıza tuzak olsun diye yetiştirdiği nergis -harika, parlak bir çiçek-. Ölümsüz tanrıların da ölümlü insanların da görmesi gereken bir şeydi: kökünden yüzlerce çiçek çıktı ve çok tatlı kokuyordu, böylece yukarıdaki tüm geniş gökyüzü ve tüm dünya ve denizin tuzlu dalgaları sevinçle güldü. Ve kız hayretler içinde kaldı ve iki eliyle güzel oyuncağı almak için uzandı; ama Nysa ovasında uçsuz bucaksız toprak yarıldı ve Kronos’un Oğlu, Birçok Adı Olan, Birçokların Efendisi [Hades], ölümsüz atlarıyla birlikte kızın üzerine atıldı.

[19] Kızı altın arabasına isteksizce bindirdi ve kız feryat ederken alıp götürdü. Sonra kız bağırarak babasına, en yüce ve üstün olan Kronos’un Oğlu’na [Zeus] seslendi. Ama ne ölümsüz tanrılardan ne de ölümlü insanlardan hiç kimse onun sesini duymadı, ne de bol meyve veren zeytin ağaçları: kız, babası Kronos’un Oğlu’na feryat ederken sadece Persaeus’un kızı, parlak saçlı, yumuşak kalpli Hekate mağarasından duydu kızı ve Hyperion’un ışıltılı oğlu efendi Helios duydu. Ama o [Zeus], tanrılardan uzakta, birçok kişinin dua ettiği tapınağında oturmuş, ölümlü insanlardan tatlı sunular kabul ediyordu. Böylece o, birçok adı olan, Birçoklarının Hükümdarı ve Birçoklarının Ev Sahibi olan Kronos’un Oğlu [Hades], Zeus’un izniyle kızı ölümsüz arabasına bindirerek uzaklara sürükledi – kendi kardeşinin çocuğuydu ve kız tamamen isteksizdi.

[33] Ve o, tanrıça, yeryüzünü ve yıldızlı gökyüzünü, balıkların yüzdüğü gürül gürül dalgalanan denizi ve güneşin ışınlarını gördüğü ve sevgili annesini ve ebedi tanrıların soyunu görmeyi hala umduğu sürece, umut onun kocaman yüreğini çektiği tüm acılara rağmen sakinleştirdi ((kayıp)) . . . ve dağların zirveleri ve denizin engin derinlikleri onun ölümsüz sesiyle çınladı: ve kraliçe annesi onu duydu.

[40] Yüreğini acı bir sızı kapladı ve kutsal saçlarının üzerindeki örtüyü sevgili elleriyle yırttı; kara pelerinini iki omzundan aşağı attı ve sert kara ve engin deniz boyunca bir yaban kuşu gibi çocuğunu aramaya koyuldu. Ama kimse ona gerçeği söylemedi, ne tanrılar ne de ölümlü insanlar; ve alamet kuşlarından hiçbiri gelip ona gerçek haberi vermedi. Sonra kraliçe Deo dokuz gün boyunca elinde yanan meşalelerle yeryüzünde dolaştı, o kadar kederliydi ki ne ambrosia’nın ve tatlı nektarın tadına baktı ne de vücuduna su serpti. Ama onuncu şafak söktüğünde, Hekate elinde bir meşale ile onu karşıladı ve onunla konuşup haberi verdi: “Kraliçe Demeter, mevsimleri getiren ve iyi hediyeler veren, hangi cennet tanrısı ya da hangi ölümlü insan Persephone’yi alıp götürdü ve sevgili kalbini kederle parçaladı? Çünkü onun sesini duydum, ama kim olduğunu gözlerimle görmedim. Yine de tüm bildiklerimi sana içtenlikle ve kısaca anlattım.”

[59] Öyle dedi Hekate. Gür saçlı Rhea’nın kızı ona yanıt vermedi, ama ellerinde alev alev yanan meşalelerle onunla birlikte hızla ilerledi. Böylece hem tanrıların hem de insanların bekçisi olan Helios’un yanına gittiler ve atlarının önünde durdular; parlak tanrıça ona sordu “Helios, eğer bir sözümle ya da davranışımla yüreğini ve ruhunu neşelendirdiysem, hiç değilse beni tanrıça olarak onurlandır. Bereketsiz havada, doğurduğum kızımın, bedenimin ve güzel vücudumun sevimli filizinin, zorla kaçırılmış biri gibi ürpertici çığlığını duydum; gözlerimle hiçbir şey görmediğim halde. Ama sen – çünkü ışınlarınla yukarıdan tüm yeryüzüne ve denizlere bakmaktasın – sevgili kızım hakkında bana doğruyu söyle, eğer onu herhangi bir yerde gördüysen, hangi tanrı ya da ölümlü insan onu kendi iradesine ve benimkine karşı gelerek ele geçirdi ve kaçırdı.”

[74] O da öyle dedi. Ve Hyperion’un Oğlu ona cevap verdi: “Kraliçe Demeter, gür saçlı Rhea’nın kızı, sana doğruyu söyleyeceğim; çünkü güzel yanaklı kızın için duyduğun kederde sana büyük saygı duyuyor ve acıyorum. Ölümsüz tanrıların hiçbirinin suçu yok, sadece bulut toplayan Zeus onu babasının kardeşi Hades’e, güzel karısı olarak verdi. Ve Hades onu yakaladı ve arabasına bindirip bağıra çağıra ağlarken kendi sis ve kasvet diyarına götürdü. Yine de tanrıça, yüksek sesle ağıt yakmayı bırak ve boşuna öfkelenme: Birçoklarının Hükümdarı Aidoneus, senin öz kardeşin ve aynı soydan gelen çocuğun için ölümsüz tanrılar arasında uygunsuz bir koca değildir: ayrıca, onur için, ilk paylaşım yapıldığında üçüncü payı aldı ve aralarında yaşadığı kişilerin efendisi olarak atandı.” Böyle konuştu ve atlarını çağırdı; onun bu seslenişi üzerine atlar arabayı uzun kanatlı kuşlar gibi hızla sürdüler.

[90] Ama Demeter’in yüreğine daha korkunç ve daha şiddetli bir keder düştü ve o andan sonra Kronos’un kara bulutlu oğluna öylesine öfkelendi ki, tanrıların toplantısından ve yüce Olimpos’tan kaçtı ve uzun bir süre biçimini değiştirerek insanların şehirlerine ve verimli tarlalarına gitti. Ve o zamanlar güzel kokulu Eleusis’in efendisi olan bilge Keleus’un evine gelene kadar, erkeklerden ya da güzel kokulu kadınlardan hiç kimse onu gördüğünde tanımadı. Yüreği buruk, yol kenarında, oranın kadınlarının su çektiği Kız Kuyusu’nun yanında, üzerinde bir zeytin çalısı yetişen gölgeli bir yerde oturdu. Çocuk doğurmaktan ve süslü Afrodit’in armağanlarından mahrum kalmış yaşlı bir kadın gibiydi, kral çocuklarının adalet dağıtan dadıları ya da yankılanan salonlarındaki ev hizmetçileri gibiydi. Eleusis’in oğlu Keleus’un kızları, sevgili babalarının evine tunç testilerle su taşımak için gelirken onu gördüler: Dört taneydiler ve gençliklerinin baharındaki tanrıçalar gibiydiler; Callidice, Cleisidice, güzel Demo ve içlerinde en büyükleri olan Callithoe. Onu tanımadılar – çünkü tanrılar ölümlüler tarafından kolayca ayırt edilemezler – ama yakınında durup kanatlı sözler söylediler:

[113] “Yaşlı anne, sen uzun zaman önce doğmuş bir halktansın, nereden ve kimden geliyorsun? Neden şehirden uzaklaştın ve evlere yaklaşmıyorsun? Çünkü orada, gölgeli salonlarda senin yaşında ve senden daha genç kadınlar var; seni hem sözleri hem de davranışlarıyla konuk edeceklerdir.”

[118] Böyle dediler. Ve o, tanrıçalar arasındaki kraliçe onlara şöyle cevap verdi: “Selam size sevgili çocuklar, kadın cinsinden kim olursanız olun. Size öykümü anlatacağım; çünkü sorduğunuz şeyi size gerçekten anlatmam yakışık almaz. Doso benim adım, çünkü onu bana soylu annem verdi. Şimdi Girit’ten denizin engin sırtından geliyorum, isteyerek değil; çünkü korsanlar benim arzum dışında güç kullanarak beni buraya getirdiler. Daha sonra hızlı gemileriyle Thoricus’a vardılar ve orada kadınlar kalabalık bir şekilde kıyıya indiler ve erkekler de aynı şekilde ve geminin kıç halatlarının yanında yemek hazırlamaya başladılar. Ama benim gönlüm hoş bir yemek istemedi ve karanlık ülkeden gizlice kaçtım ve denizin ötesine götürüp bana bir fiyat biçmesinler diye efendilerimden kaçtım. Bu yüzden dolaştım ve buraya geldim: Buranın hangi ülke olduğunu ya da içinde hangi insanların yaşadığını hiç bilmiyorum. Ama Olimpos’ta yaşayanlar size kocalar versin ve anne babanız istediği kadar çocuk doğursun, siz de bana merhamet edin kızlar ve bana bunu açıkça gösterin ki, sevgili çocuklar, hangi erkeğin ve kadının evine gidersem gideyim, benim yaşımdaki bir kadına ait olan işlerde onlar için seve seve çalışmayı öğrenebileyim. Yeni doğmuş bir çocuğu kucağıma alıp emzirebilir, ev işlerine bakabilir, efendilerimin yatağını iyi inşa edilmiş bir odanın girintisine yayabilir ya da kadınlara işlerini öğretebilirim.”

[145] Tanrıça böyle dedi. Ve hemen Celeus’un kızlarının en güzeli olan bekâr bakire Callidice ona cevap verdi ve şöyle dedi: “Anne, tanrıların bize gönderdiklerini, biz ölümlüler acı çeksek de katlanırız; çünkü onlar bizden çok daha güçlüdür. Ama şimdi sana açıkça anlatacağım, burada büyük bir güce ve onura sahip olan ve halk arasında önde gelen, bilgelikleri ve doğru yargılarıyla kentimizin kulelerini koruyan adamların adlarını söyleyeceğim: Bilge Triptolemus ve Dioclus ve Polyxeinus ve kusursuz Eumolpus ve Dolichus ve kendi cesur babamız var. Bunların hepsinin evi yöneten eşleri var ve onlardan hiçbiri seni görür görmez onurunu kırıp seni evden kovmaz, aksine sana kucak açarlar; çünkü sen gerçekten de tanrısal birisin. Ama isterseniz burada kalın; biz de babamızın evine gidip Metaneira’ya, cefakâr annemize bütün bu olanları eksiksiz anlatalım ki, başkalarının evini aramaktansa bizim evimize gelmenizi istesin. Onun tek bir oğlu var, geç doğmuş, sağlam yapılmış evimizde bakılıyor, birçok duaya ve hoş karşılamaya layık bir çocuk: eğer onu gençlik çağına ulaşana kadar büyütebilirseniz, sizi gören kadınlardan herhangi biri hemen sizi kıskanır, annemiz onun yetiştirilmesi için çok hediyeler verirdi.”

[169] Böylece konuştu: ve tanrıça onaylayarak başını eğdi. Parlak kaplarını suyla doldurdular ve sevinçle taşıdılar. Hemen babalarının büyük evine vardılar ve duyduklarını ve gördüklerini annelerine anlattılar. Anneleri de onlara hızla gitmelerini ve yabancıyı sınırsız bir ücret karşılığında davet etmelerini buyurdu. İlkbaharda, otlağa doymuş hindiler ya da düveler nasıl çayırda dolaşırlarsa, onlar da güzel giysilerinin kıvrımlarını yukarı kaldırarak çukur patikadan aşağı fırladılar ve saçları bir çiğdem çiçeği gibi omuzlarına döküldü. Ve iyi tanrıçayı daha önce bıraktıkları yol kenarında buldular ve onu sevgili babalarının evine götürdüler. Tanrıça arkalarından yürüdü, başı örtülüydü ve ince ayaklarının etrafında dalgalanan koyu renkli bir pelerin giymişti, sevgili yüreği sıkıntılıydı.

[184] Çok geçmeden cennetten gelme Celeus’un evine vardılar ve revaktan geçerek kraliçe annelerinin, kucağında körpe bir yavru olan oğluyla, kapalı çatının bir sütununun yanında oturduğu yere gittiler. Kızlar ona doğru koştular. Ama tanrıça eşiğe doğru yürüdü: başı çatıya ulaştı ve kapıyı göksel bir ışıltıyla doldurdu. O zaman Metaneira’yı huşu, saygı ve hafif bir korku kapladı ve Demeter’in önündeki sedirinden kalkıp ona oturmasını buyurdu. Ama mevsimleri getiren ve mükemmel armağanlar veren Demeter, parlak kanepeye oturmadı, dikkatli Iambe onun için mafsallı bir koltuk yerleştirip üzerine gümüşi bir örtü atana kadar güzel gözlerini aşağıya dikip sessiz kaldı. Sonra oturdu ve duvağını elleriyle yüzünün önünde tuttu. Uzun bir süre üzüntüsünden konuşmadan taburede oturdu ve kimseyi ne bir sözle ne de bir hareketle selamladı, fakat dinlendi, asla gülümsemedi ve ne yiyecek ne de içecek tattı, çünkü çok sevdiği kızının özlemiyle yanıp tutuşuyordu, ta ki dikkatli Iambe – ki onun ruh halini daha sonra da memnun etti – kutsal hanımı pek çok latife ve şakayla gülümsemeye, gülmeye ve kalbini neşelendirmeye sevk edene kadar. Sonra Metaneira bir kadehi tatlı şarapla doldurdu ve ona sundu; ama o bunu reddetti, çünkü kırmızı şarap içmenin onun için yasal olmadığını söyledi, ama yemek ve suyu, yumuşak nane ile karıştırıp ona vermelerini söyledi. Metaneira da karışımı hazırlayıp tanrıçaya verdi. Böylece büyük kraliçe Deo kutsal töreni ((lakuna)) yerine getirmek için onu aldı.

[212] Ve içlerinden ilk olarak kuşanmış Metaneira konuşmaya başladı: “Selam, leydim! Bence siz alçakça değil, asilce doğmuşsunuz; gerçekten de adalet dağıtan kralların gözlerinde olduğu gibi sizin gözlerinizde de asalet ve zarafet göze çarpıyor. Yine de biz ölümlüler, tanrıların bize gönderdiklerine katlanmak zorundayız, kederli olsak da; çünkü boynumuzda bir boyunduruk var. Ama şimdi, buraya geldiğine göre, sana verebileceğim her şeyi alacaksın: ve tanrıların bana yaşlılığımda ve umudumun ötesinde verdiği bu çocuğu, çok dua ettiğim oğlumu yetiştir. Eğer onu gençlik çağına erişinceye kadar büyütürsen, seni gören bütün kadınlar sana gıpta edeceklerdir, öyle ki onu yetiştirmek için büyük bir ödül vereceğim.”

[224] Sonra gür saçlı Demeter ona cevap verdi: “Size de selam olsun hanımefendi, tanrılar size iyilik versin! Bana söylediğiniz gibi çocuğu seve seve bağrıma basıp emzireceğim. Öyle sanıyorum ki, bakıcısının dikkatsizliği yüzünden ne büyücülük ona zarar verebilir, ne de Oduncu: Çünkü ben Oduncu’dan çok daha güçlü bir tılsım biliyorum ve kötü büyülere karşı mükemmel bir koruma biliyorum.”

[231] Böyle konuştuktan sonra, çocuğu kutsal elleriyle güzel kokulu koynuna aldı; ve annesi yürekten sevindi. Böylece tanrıça sarayda Demophoon’u emzirdi, bilge Celeus’un iyi giyimli Metaneira’nın doğurduğu güzel oğlunu. Ve çocuk ölümsüz bir varlık gibi büyüdü, ne yemekle beslendi ne de memeden beslendi: çünkü gündüzleri zengin taçlı Demeter onu bir tanrının yavrusuymuş gibi ambrosia ile yağlar ve onu koynunda tutarken ona tatlı bir şekilde nefes üflerdi. Ama geceleri onu, sevgili anne ve babası bilmeden, ateşin içinde bir dağ gibi saklardı. Ve yaşının ötesinde büyümesi onlarda büyük bir şaşkınlık yarattı; çünkü yüzü tanrılara benziyordu. Ve eğer iyi giyimli Metaneira gaflet içinde geceleri güzel kokulu odasından nöbet tutup gözetlemeseydi, onu ölümsüz ve yaşlanmayan kılacaktı. Ama kadın feryat etti ve iki kalçasına vurdu, çünkü oğlu için korkuyordu ve yüreğinde büyük bir üzüntü duyuyordu; bu yüzden ağıt yaktı ve kanatlı sözler söyledi: “Demophoon, oğlum, yabancı kadın seni ateşin derinliklerine gömüyor ve benim için üzüntü ve acı keder yaratıyor.”

[250] Böyle konuştu, yas tutarak. Ve parlak tanrıça, güzel taçlı Demeter onu duydu ve ona öfkelendi. Tanrısal elleriyle Metaneira’nın sarayda umulmadık bir şekilde doğurduğu sevgili oğlunu ateşten aldı ve onu yere attı; çünkü yüreği çok kızgındı. Sonra da kuşanmış Metaneira’ya şöyle dedi: “Siz ölümlüler akılsızsınız ve başınıza gelecek iyilik ya da kötülüğü öngöremezsiniz. Çünkü şimdi gafletinizle onarılması güç bir aptallık yaptınız; zira -tanrıların yemini, Styx’in amansız suyu şahit olsun ki- sevgili oğlunuzu bütün günleri boyunca ölümsüz ve yaşlanmayan kılacak ve ona sonsuz bir onur bahşedecektim, oysa şimdi ölümden ve kaderden hiçbir şekilde kaçamayacak. Yine de dizlerimin üzerinde yattığı ve kollarımda uyuduğu için ona her zaman sonsuz bir onur bahşedeceğim. Ama yıllar geçip de o en gençlik çağına ulaştığında, Eleusinalıların oğulları birbirleriyle sürekli savaşacak ve çekişecekler. İşte ben o Demeter’im ki, onurdan pay alır, ölümsüz tanrıların ve ölümlü insanların en büyük yardımcısı ve sevinç kaynağı olurum. Şimdi bütün halk büyük bir tapınak ve onun altında bir sunak inşa etsin, kentin aşağısında ve Kallikoros’un yukarısında yükselen bir tepenin yamacında. Ben de ayinlerimi öğreteyim ki, bundan sonra onları saygıyla yerine getirebilesiniz ve böylece kalbimi kazanabilesiniz.”

[275] Böyle dedikten sonra tanrıça boyunu posunu ve görünüşünü değiştirdi, yaşlılığı üzerinden attı: etrafına güzellik saçıldı, güzel kokulu giysilerinden hoş bir koku yayıldı ve tanrıçanın tanrısal bedeninden uzaklara bir ışık süzüldü, altın saçları omuzlarından aşağı döküldü, böylece güçlü ev şimşek gibi parlaklıkla doldu. Sonra saraydan dışarı çıktı.

[281] Metaneira’nın dizlerinin bağı çözüldü ve uzun bir süre suskun kalıp geç doğan oğlunu yerden kaldırmayı akıl edemedi. Ama kız kardeşleri onun acıklı feryadını duydular ve güzel örtülü yataklarından fırladılar: İçlerinden biri çocuğu kucağına alıp bağrına bastı, bir diğeri ateşi canlandırdı ve bir üçüncüsü annelerini güzel kokulu odasından çıkarmak için narin ayaklarıyla koştu. Çırpınan çocuğun etrafında toplanıp onu yıkadılar, sevgiyle kucakladılar; ama çocuk rahatlamadı, çünkü artık onu çok daha az becerikli bakıcılar ve hizmetçiler tutuyordu.

[292] Bütün gece boyunca korkudan titreyerek görkemli tanrıçayı yatıştırmaya çalıştılar. Ama şafak sökmeye başlar başlamaz, güzel taçlı tanrıça Demeter’in onları görevlendirdiği gibi, güçlü Celeus’a her şeyi eksiksiz anlattılar. Böylece Celeus sayısız insanı bir toplantıya çağırdı ve onlara gür saçlı Demeter için güzel bir tapınak ve yükselen tepenin yamacına bir sunak yapmalarını buyurdu. Halk hemen ona itaat etti ve sesine kulak vererek buyurduğu her şeyi yaptı. Çocuğa gelince, ölümsüz bir varlık gibi büyüdü.

[301] İnşaatı bitirip işlerinden döndüklerinde, herkes kendi evine gitti. Ama altın saçlı Demeter, bütün kutsanmış tanrılardan ayrı oturdu ve kızının özlemiyle yanıp tutuşarak orada kaldı. Sonra bütün bereketli yeryüzünde insanlar için en korkunç ve acımasız bir yıla neden oldu: Toprak tohumun filizlenmesine izin vermedi, çünkü gür saçlı Demeter onu sakladı. Tarlalarda öküzler pek çok eğri sabanı boşuna çektiler ve pek çok beyaz arpa boş yere toprağa döküldü. Zeus bunu fark edip yüreğinde hissetmeseydi, tüm insan soyunu acımasız bir kıtlıkla yok edecek ve Olimpos’ta yaşayanların görkemli armağan ve kurban haklarını ellerinden alacaktı. Önce altın kanatlı İris’i, güzel suretli, gür saçlı Demeter’i çağırması için gönderdi. Öyle emretti. Ve İris, Kronos’un kara bulutlu oğluna itaat etti ve hızlı adımlarla aradaki boşluğu aştı. Güzel kokulu Eleusis’in kalesine geldi ve orada tapınağında kara pelerinli Demeter’i buldu, onunla konuştu ve kanatlı sözler söyledi: “Demeter, bilgeliği sonsuz olan baba Zeus, seni ebedi tanrıların kabilelerine katılmaya çağırıyor: bu yüzden gel ve Zeus’tan getirdiğim mesajın itaatsiz kalmasına izin verme.”

[324] İris ona yalvararak böyle dedi. Ama Demeter’in yüreği kıpırdamadı. Bunun üzerine baba bütün kutsanmış ve ebedi tanrıları gönderdi; onlar da birbiri ardına gelip onu çağırdılar, çok güzel armağanlar sundular ve ölümsüz tanrılar arasından seçmesini istedikleri her şeyi sundular. Yine de hiç kimse onun aklını ve iradesini ikna edemedi, yüreğinde öfke vardı; ve inatla tüm söylenenleri reddetti: çünkü kendi güzel yüzlü kızını gözleriyle görene kadar asla güzel kokulu Olimpos’a ayak basmayacağına ve topraktan meyve çıkmasına izin vermeyeceğine yemin etti.

[334] Her şeyi gören, gürültülü Zeus bunu duyunca, asası altından olan Argos’un Katili’ni Erebos’a gönderdi, böylece Hades’i tatlı sözlerle yendikten sonra, tanrılara katılması için iffetli Persephone’yi puslu kasvetten ışığa çıkarabilirdi ve annesi onu gözleriyle görüp öfkesinden vazgeçebilirdi. Hermes itaat etti ve Olimpos’un sarayını terk ederek hızla yeryüzünün gizli yerlerine indi. Ve Hades’i evinde bir kanepeye oturmuş buldu, yanında da utangaç eşi vardı, çok gönülsüzdü, çünkü annesini özlüyordu. Ama kız uzakta, kutsanmış tanrıların yaptıkları yüzünden düşmüş olduğu durumu düşünüyordu. Argos’un güçlü Avcısı yaklaştı ve şöyle dedi:

[347] “Kara saçlı Hades, ölenlerin hükümdarı, baba Zeus, soylu Persephone’yi Erebos’tan tanrıların yanına getirmemi buyurdu, annesi onu gözleriyle görsün ve ölümsüzlere duyduğu korkunç öfkeden vazgeçsin diye; çünkü şimdi tohumlarını toprağın altında saklayarak topraktan doğan insanların zayıf kabilelerini yok etmeyi ve böylece ölümsüz tanrıların onurlarını sona erdirecek korkunç bir kötülük planlıyor. Zira dehşet verici öfkesini sürdürüyor ve tanrılarla arkadaşlık etmiyor, aksine Eleusis’in kayalık bölgesinde bulunan güzel kokulu tapınağında uzakta oturuyor.”

[357] Böyle dedi. Ve ölülerin yöneticisi Aidoneus, suratsızca gülümseyerek Kral Zeus’un buyruğunu yerine getirdi. Hemen bilge Persephone’yi çağırdı, şöyle dedi: “Şimdi git Persephone, kara cüppeli annene, git ve yüreğinde bana karşı bir sevecenlik duy; o kadar da üzülme; çünkü ben ölümsüz tanrılar arasında sana uygunsuz bir koca olmayacağım, baba Zeus’un öz kardeşiyim. Ve burada olduğun sürece, yaşayan ve hareket eden her şeye hükmedeceksin ve ölümsüz tanrılar arasında üstün haklara sahip olacaksın: seni dolandıranlar ve senin gücünü adaklarla, saygılı ayinlerle ve uygun armağanlarla yatıştırmayanlar sonsuza dek cezalandırılacaklar.”

[370] Bunu söylediğinde, bilge Persephone sevinçle doldu ve aceleyle sevinçten ayağa fırladı. Ama o, Persephone’nin sürekli olarak ağırbaşlı, kara cüppeli Demeter’in yanında kalmamasına özen göstererek, ona yemesi için gizlice tatlı nar taneleri verdi. Sonra Birçoklarının Hükümdarı Aidoneus ölümsüz atlarını altın arabaya koştu. Kadın arabaya bindi ve Argos’un güçlü Katili dizginleri ve kırbacı kıymetli ellerine alıp salondan çıktı, atlar hızla ilerliyordu. Uzun yollarını hızla kat ettiler ve ne deniz ne de nehir suları, ne çimenli kayalıklar ne de dağ tepeleri ölümsüz atların ilerleyişini engellemedi, ama onlar ilerlerken üstlerindeki derin havayı dövdüler. Ve Hermes onları gür saçlı Demeter’in kaldığı yere getirdi ve güzel kokulu tapınağının önünde onları durdurdu.

[384] Demeter onları görünce, bir Maenad gibi sık ağaçlı bir dağdan aşağıya doğru koştu, diğer taraftaki Persephone ise annesinin tatlı gözlerini görünce arabayı ve atları bırakıp ona koşmak için aşağıya atladı ve boynuna atılıp onu kucakladı. Ama Demeter hala sevgili çocuğunu kollarında tutarken, kalbi aniden ona bir tuzak kurdu, böylece çok korktuğu için kızını okşamayı bıraktı ve hemen ona sordu: “Çocuğum, söyle bana, aşağıdayken hiç yemek yemedin mi? Konuş ve hiçbir şey gizleme, ama ikimiz de bilelim. Eğer tatmadıysan, nefret dolu Hades’ten geri dönecek, benimle ve baban, Kronos’un kara bulutlu oğlu ile yaşayacak ve bütün ölümsüz tanrılar tarafından onurlandırılacaksın; ama eğer yiyecek yemişsen, her yıl mevsimlerin üçte birini orada geçirmek için tekrar dünyanın gizli yerlerinin altına geri dönmelisin: yine de iki dönem boyunca benimle ve diğer ölümsüz tanrılarla birlikte olacaksın. Ama yeryüzü baharın güzel kokulu çiçekleriyle her türden çiçek açtığında, o zaman karanlık ve kasvet diyarından tanrılar ve ölümlü insanlar için bir mucize olmak üzere bir kez daha çıkacaksınız. Şimdi söyle bana, seni karanlıklar ve kasvetler diyarına nasıl götürdü ve Güçlü Birçoklar Ordusu seni hangi hileyle kandırdı?”

[405] Bunun üzerine güzel Persephone ona şöyle cevap verdi: “Anne, sana her şeyi eksiksiz anlatacağım. Şans getiren Hermes, babam Kronos’un Oğlu’ndan ve Cennetin diğer Oğulları’ndan hızlı bir haberci olarak geldiğinde, Erebos’tan geri dönmemi, böylece beni gözlerinizle görebileceğinizi ve tanrılara karşı öfkenizden ve korku dolu gazabınızdan vazgeçebileceğinizi söylediğinde, sevinçten anında ayağa fırladım; ama gizlice ağzıma tatlı bir yiyecek, bir nar çekirdeği koydu ve beni isteğim dışında tatmaya zorladı. Ayrıca Kronos’un Oğlu babamın gizli planıyla beni nasıl kaçırdığını ve yerin derinliklerine götürdüğünü de anlatacağım ve istediğin gibi her şeyi aktaracağım. Hepimiz güzel bir çayırda oynuyorduk, Leucippe, Phaeno, Electra, Ianthe, Melita ve Iache ile Rhodea, Callirhoe, Melobosis, Tyche ve bir çiçek kadar güzel Ocyrhoe, Chryseis, Ianeira, Acaste, Admete, Rhodope, Pluto ve büyüleyici Calypso; Styx de oradaydı ve Urania ve güzel Galaxaura ile savaşları kışkırtan Pallas ve oklardan zevk alan Artemis: Oynuyor ve ellerimizle güzel çiçekler topluyorduk, süsen ve sümbüllerle karışmış narin çiğdemler, görülmeye değer güller ve zambaklar ve engin toprağın çiğdem gibi sararttığı nergisler. Sevinçle kopardım onları; ama altımda toprak yarıldı ve orada güçlü efendi, Birçoklarının Ev Sahibi ortaya çıkıp altın arabasıyla beni, hiç istemediğim halde, toprağın altına götürdü: o zaman tiz bir çığlık atarak ağladım. Bütün bunlar doğru, anlatmak bana acı verse de.”

[434] Böylece kalpleri bir olarak birbirlerine sarılıp birbirlerinin ruhunu neşelendirdiler: her biri neşe alıp verirken kalpleri kederlerinden kurtuldu.

[438] Sonra parlak saçlı Hekate yanlarına geldi ve kutsal Demeter’in kızını sık sık kucakladı: ve o zamandan beri Hekate Hanım Persephone’nin hizmetçisi ve yol arkadaşı oldu.

[441] Ve her şeyi gören Zeus, kara pelerinli Demeter’i tanrıların ailesine katılması için getirmek üzere onlara gür saçlı Rhea’yı elçi olarak gönderdi: ve ona ölümsüz tanrılar arasında istediği hakkı vereceğine söz verdi; kızının yılın üçte birinde karanlığa ve kasvete gömülmesini, ama iki bölümünde annesiyle ve diğer ölümsüz tanrılarla yaşamasını kabul etti. Böyle buyurdu. Ve tanrıça Zeus’un buyruğuna karşı gelmedi; Olimpos’un doruklarından hızla aşağıya indi ve Rharus ovasına geldi, bir zamanlar zengin, verimli bir mısır tarlasıydı, ancak şimdi hiç verimli değildi, çünkü boş ve tamamen solmuş bir haldeydi, beyaz tahıllar süslü yakalı Demeter’in planı ile gizlenmişti. Fakat daha sonra, baharın gelişiyle birlikte, uzun başaklarla dalgalanacak ve zengin olukları tahılla dolacak, diğerleri ise çoktan demetlenmiş olacaktı. Meyvesiz havadan ilk kez oraya indi; tanrıçalar birbirlerini gördüklerine sevindiler ve yürekten neşelendiler.

[459] Sonra parlak saçlı Rhea, Demeter’e dedi ki: “Gel kızım; çünkü uzakları gören, gürleyen Zeus seni tanrılar ailesine katılmaya çağırıyor ve sana ölümsüz tanrılar arasında istediğin hakları vereceğine söz verdi ve kızının yılın üçte birinde karanlığa ve kasvete gömüleceğini, ancak iki bölümünde seninle ve diğer ölümsüz tanrılarla birlikte olacağını kabul etti: böyle olacağını ilan etti ve başını eğdi. Ama gel, çocuğum, itaat et ve Kronos’un kara bulutlu Oğlu’na acımasızca öfkelenme; bunun yerine insanlara yaşam veren meyveleri hemen çoğalt.”

[470] Rhea böyle konuştu. Ve gür saçlı Demeter reddetmedi, derhal bereketli topraklardan meyveler fışkırttı, böylece bütün uçsuz bucaksız yeryüzü yapraklar ve çiçeklerle doldu. Sonra gitti ve adalet dağıtan krallara, Triptolemus’a ve at sürücüsü Diokles’e, yiğit Eumolpus’a ve halkın önderi Celeus’a törenlerinin nasıl yapılacağını gösterdi ve Triptolemus’a, Polyxeinus’a ve Diokles’e bütün gizemlerini öğretti – tanrıların derin korkusu seslerini bastırdığı için kimsenin hiçbir şekilde ihlal edemeyeceği, izinsiz araştıramayacağı ya da söyleyemeyeceği korkunç gizemler. Yeryüzündeki insanlar arasında bu gizemleri görmüş olana ne mutlu; ama henüz bilmeyen ve bu gizemlerden nasibini almamış olan kişi, öldükten sonra karanlık ve kasvete gömülünce artık böyle güzel şeylere asla sahip olamaz.

[483] Parlak tanrıça hepsine öğrettikten sonra Olimpos’a, öteki tanrıların toplantısına gittiler. Ve orada gök gürültüsünden zevk alan Zeus’un, korkunç ve saygıdeğer tanrıçaların yanında otururlar. Yeryüzündeki insanlar arasında, karşılıksız sevdikleri o kutludur: Çok geçmeden ölümlü insanlara zenginlik veren Plutus’u onun büyük evine konuk olarak gönderirler.

[490] Ve şimdi, tatlı Eleusis’in, denizle çevrili Paros’un ve kayalık Antron’un ülkesinin kraliçesi, leydi, güzel armağanlar veren, mevsimleri getiren, kraliçe Deo, sen ve kızın güzeller güzeli Persephone, lütfedin ve şarkım için bana yürek ısıtan bir öz bağışlayın. Ve şimdi seni ve başka bir şarkıyı da hatırlayacağım.