Agnodice Hikayesi, Romalı yazar Gaius Julius Hyginus tarafından Fabulae isimli eserinde antik dünyanın ilk kadın doktoru olarak anlatılır. Gelin hikayeye birlikte göz atalım.
Atina Tiyatrosu’nda, Andromakhe isimli ünlü oyun sergileniyordu. Oyunun baş kahramanı olan Andromakhe bir kadın olmasına rağmen erkek oyuncu tarafından canlandırılıyor ve şöyle diyordu: “Ne kadar tuhaf! Tanrılar vahşi yılanlarla başa çıkmaları için insanlara şifalı otlar verdiği halde, yılandan ve ateşten beter olan kötü kadınlar için kimse hiçbir ilaç bulamadı! Biz kadınlar, erkekler için o kadar büyük belayız!”
İşte Antik dünyanın kadına bakış açısı tam olarak buydu: Büyük bela. Bu yüzden yine aynı oyunda bahsedildiği gibi, kadınlar bir an önce evlenmeli ve kaderini kabul etmeliydi. Ancak aynı Atina sokaklarında doğup büyümüş bir kadın olan Agnodice, hiç de makus kaderine boyun eğmeyi düşünmüyordu.
Tahmin edersiniz, bir kadının o dönemde tıp okuluna gitmesi yasaktı. Fakat Agnodice için bu bir engel değildi. Saçlarını kısacık kesti ve erkek kılığına girerek, İskenderiye’deki Herophilus’un yanında eğitim gördü.
Agnodice, eğitimini tamamladıktan sonra memleketine döndü. Bir süre sonra, utandığı için, erkek hekimlere danışmayı reddeden ve doğum sancıları çeken bir kadınla karşılaştı. Erkek sandığı için yardımını reddeden kadına, Agnodice, gerçek cinsiyetini kanıtladıktan sonra gebe kadının doğumuna başarıyla müdahale etti.
Gel zaman git zaman, Agnodice kısa sürede şöhrete kavuştu ancak onun başarısını kıskanan diğer doktorlar, Agnodice’i müşterilerini baştan çıkarmakla suçladı! İşte bu yüzden, Atina’nın ünlü mahkemesi Areopagos’ta sanık koltuğuna oturmak zorunda kaldı. Suçundan beraat etmek isteyen Agnodice mahkeme esnasında soyunarak gerçek cinsiyetini kanıtladı. Lakin bu sefer de kadınların hekimlik öğrenmesini yasaklayan kanunu çiğnediği açığa çıktı. Kısacası Agnodice’in artık bir çıkış yolu yok gibiydi.
Bir anda mahkeme salonu yeni bir olayla hareketlendi. Bunca zaman tedavi ettiği Atina’lıların eşleri Agnodice’i savunmaya başladı. Kimisi eğer onu idam ederlerse kendisini öldüreceğini bile söyledi. Kadınların direnişi karşısında, bu sefer eril otoritenin eli kolu bağlandı. Mahkeme olayların büyümesini engellemek için Agnodice’i affetti. Dahası, bütün bu izdiham, kadın hekimlerin ne kadar gerekli olduğunu kanıtlamıştı. İşte bu yüzden sadece kadınlara yardım edebilmeleri için kadınların hekimlik yapmalarına izin verecek şekilde yasayı değiştirmek zorunda kaldılar.
Agnodice’in öyküsünün gerçekliği tartışmalı olduğu gibi gerçek olduğu bir o kadar da ortadadır. Dünya tarihinde nice Agnodiceler benzer otoriteler tarafından susturulduğu için isimsiz kalmıştır. Belki de Agnodice isimsiz kalan kadın kahramanların adıdır.
