Hekabe oyunu, Euripides tarafından M.Ö.424’te yazılmış trajedidir.
Truva yakıldıktan sonra, Yunanlılar ayrılmadan hemen önce olanları konu alır. Euripides’in Truvalı Kadınlar isimli oyunu ile aşağı yukarı aynı zaman diliminde gerçekleşen olaylardır. Truva kraliçesi Hekabe, aynı anda hem kızı Polyksena‘yı hem de oğlu Polydoros‘u kaybettiğini öğrenir. Acılı anne, oğlunun intikamını almaya kararlıdır.
Karakterler
- Hekabe – Truva Kraliçesi
- Polydoros – Truva prensi
- Polyksene – Truva prensesi
- Odysseus – İthaka kralı, Yunanlı komutan
- Talthybios – Agamemnon’un habercisi
- Agamemnon – Miken kralı, Yunan ordusunun komutanı
- Polymestor – Trakya Kralı
- Koro – Truvalı kadınlar
- Hizmetçi Kadın
Polydoros’un Hayaleti
Sahne Polydoros ile açılır. Polydoros, kendini tanıtır. Kisseus’un kızı Hekabe ile Truva Kralı Priamos’un en küçük oğludur. Truva kenti düşme tehlikesine girince babası Priamos onu korkudan gizlice uzaklaştırmıştır. Khersonesos ovasını eken ve süvari bir milleti mızrağı ile idare eden Polymestor’un yanına altınlarla yollamıştır. Böylece, eğer Truva düşerse yoksul kalmayacaktı.
Ancak Truva’nın kaderi Hektor’un ölümüyle değişmiştir. Şehir düşüp, babası Priamos, Truva’da Akhilleus’un elinden öldürülmüştür. Böylece, babasının dostu Polymestor, Polydoros’un altınlarını gasp etmek için öldürüp denize atmıştır. İşte Polydoros’un ruhu annesi Hekabe’nin yanına gelir.
Akhilleus’un ruhu, mezarının tümseğinde görünüp kendi mezarı için kurban olarak Polydoros’un kız kardeşi Polyksene’i istemiştir. Polydoros, anasına üzülür. Çünkü hem kızı Polyksene’yi kaybedecek, hem de denizin dalgaları arasında oğlu Polydoros’un cesedini görecektir. Sonra Polydoros’un ruhu kaybolur.
Polyksene’nin Akıbeti
Hekabe sahneye girer. Ağıtlar yakar. Korkunç bir rüya görmüştür. Rüyasında hem kızı Polyksene’yi hem de oğlu Polydoros’u kaybetmiştir.
Koro yani tutsak Truvalı kadınlar sözü alır. Akhilleus’un hayaletinin nasıl mezarını şerefsizce bırakıp giden Akhalara kızdığını, sonra da Akhalar arasında fikir ayrılığı olduğunu anlatır. Kimisi bir kurban vermek isterken, ötekiler istememektedir. Agamemnon, Hekabe’nin diğer kızı Bakkhos Kassandra’yı kendine cariye olarak almıştır. Bu yüzden kurban vermek istemez. Öte yandan, Thesues’un oğulları bunun büyük bir ayıp olduğunu belirtir. Laertes oğlu Odysseus, onlara katılır. Böylece Polyksena’nın kurban edilmesine karar verilmiştir.
Polyksene girer sahneye ve annesinin feryatlarının sebebini sorar. Hekabe, kızına olacakları anlatır. Polyksene, ölümü kendisi için nimet görmesine rağmen, annesine ağıtlar yakar.
Odysseus
Odysseus içeri girer. Kızı alma görevinin kendisine verildiğini ancak kurban etme işini Akhilleus’un oğlu Neoptelemos’un yapacağını anlatır. Onlardan direnç göstermemesini ister.
Hekabe, Odysseus’a paçavralar içinde Truva Sarayına casus olarak geldiğinde ve Helen tarafından tanındığında, nasıl kendi ayaklarına kapandığını hatırlatır ona. Hekabe, onu kurtarmıştır. Hekabe, ona böyle bir ihaneti nasıl yapabildiğini sorar. Neden bir hayvan kurban vermek yerine insan kurban ettiklerini sorar. Hadi ille bir insan kurban istiyorsa, ne demeye Polyksene’yi istemiştir ki. Bütün her şey Helen’in başından çıkmıştır, o zaman onun kurban edilmesi daha uygundur. Hekabe, Odysseus’un dizlerinin dibine çöker. Odysseus’un da bir zamanlar ona yalvardığı gibi yalvarır ve kızını kurtarmasını ister.
Odysseus, Akhilleus’un ödüllendirilmesi gerektiğini anlatır. Çünkü eğer onurlandırılmazsa gelecekteki kahramanlar, savaşlarda çarpışmak istemeyecektir.
Polyksene ise köle olmaktansa Odysseus’la gitmeyi tercih etmektedir. Bir zamanlar krallara zevce olacak, kahramanların kardeşidir. Kimseye kölelik etmek istememektedir. Bunun şerefsiz bir yaşam olduğunu söyler.
Hekabe, Odysseus’a yalvarır ve kızı yerine kendisinin kurban edilmesini ister. Sonuçta Akhilleus’u öldüren Paris’in anasıdır. Kabul edilmeyince, bari kızıyla birlikte öldürülmek ister. Odysseus yine kabul etmez. Böylece Odysseus ile Polyksene, sahneden çıkar.
Köle olacaklarına yanan Koro ağıt yakar. Sonra Haberci Talthybios gelir. Hekabe’ye kızının öldürüldüğü haberini verir. Ona kızının öldürülmeden önce nasıl cesurca davrandığını, hiçkimsenin onu tutmasına gerek olmadığını ve kendi boynunu kendi uzatacağını söylediğini aktarır. Onun ölümünü izleyen askerler, cesedini şereflendirmek için üzerine yapraklar atmışlardır. Ve haberci sahneden çıkar.
Polydoros’un Cesedi
Sahneye hizmetçi kadın girer. Yanında bir ceset getirmiştir. Cesedin örtüsünğ açar ve içinden Polydoros — Hekabe’nin oğlu- çıkar. Cesedi, denizin dalgaları ile gelmiştir. Hekabe, talihsizliğine yakınır.
Sahneye Agamemnon girer. Hekabe’ye kızının cesedini neden hala almadığını sorar. Ancak ayakları dibindeki erkek cesedini fark eder. Ardından, Hekabe’ye bunun kim olduğunu sorar.
Hekabe, oğlunun akıbetini Agamemnon’a anlatır. Agamemnon bile, Hekabe’nin başına gelen felekatlere üzülür. Hekabe ona intikam almasına yardım etmesi için ayaklarına kapanarak yalvarır. En azından intikam almasına izin vermesini söyler. Agamemnon bir kadının ne yapabileceğini sorar. Hekabe de ona Lemnos’lu kadınları ve Danaos’un kızlarını hatırlatır. Kendisinin de Truvalı Kadınları vardır.
Hekabe, hizmetçi kadına Trakyalı Polymestor’u bulup onu ve oğullarını Hekabe’nin çağırdığını iletmesini ister. Agamemnon’dan kızının gömülmesini geciktirmesini ister. Agamemnon zaten rüzgar yokluğundan denize açılamadıkları için, bu tekligi kabul eder ve sahneden çıkar.
Polymestor’un Sonu
Polymestor ve iki oğullu, hizmetçi ile birlikte sahneye girer. Hekabe’ye neden kendisini çağırdığını sorar ve dostuna yardım etmek istediğini söyler. Hekabe, oğlunun yaşayıp yaşamadığını sorunca, Polymestor onun iyi olduğunu söyler.
Hekabe, Priamos’un oğulları için altın gömdüğünü ve yerini oğluna ulaştırmasını söyler. Siyah bir kayanın olduğu yere gömülmüştür. Hekabe yanında da hazineler olduğunu söyler. Truvalı kadınlarla kaldığı çadırdaki ganimetleri ona vereceğini de ekler. Çadırda hiç Akhalı asker yoktur.
Bunun üzerine Polymestor Hekabe’ye inanıp, çadıra girer. İçeri girer girmez ona Truvalı Kadınlar saldırır ve onu kör eder. Bu esnada dışarı da kalan oğullarını Hekabe öldürür.
Kehanetler
Polymestor feryatlar etmeye başlar. Sonra Agamemnon hizmetkarıyla sahneye geri girer ve acıklı sahneyi görür. Polymestor, her şeyi esir kadınlarla Hekabe’nin yaptığını söyler. Hekabe’nin oğlunu öldürdüğünü anlatır ve sebep olarak, bu çocuğun Agamemnon’a düşman olmasını gösterir. Truvalı kadınları toplayıp, tekrar ülke kurabileceğini belirtir. Sonra da Hekabe ve Truvalı kadınların intikam için kendisini nasıl kandırıp, oğullarını öldürdüklerini kendisini de kör ettiklerini anlatır.
Hekabe lafı alır ve Agamemnon’a yardım etmek isteseydi, oğlunu gizli gizli öldürmeyeceğini, her şeyi altın için yaptığının apaçık olduğunu anlatır.
Agamemnon, Hekabe’ye katılır. Yunanlılar için konuğu öldürmenin büyük bir günah olduğunu da belirtir.
Polymestor haline yanar. Hekabe’ye bir kahinden duyduğu kehaneti söyler. Hellas’a gitmek için Akhalarla yola açıldığında kendini tekneden atıp öldürecektir. Durmaz geri kalanını da aktarır. Kahinin dediğine göre Hekabe’nin kızı Kassandra da, Agamemnon’un karısı tarafından öldürülecektir. Sonra Agamemnon’a döner ve karısının onu da öldüreceğini söyler. Agamemnon, bu söyledikleri için Polymestor’a sinirlenir.
Hizmetkarlarına emrederek Polymestor’u ıssız bir adaya atmasını emreder. Hekabe’ye ise çocuklarını gömmesini söyler ve sahne biter.
NOT: Polymestor’un anlattığı kehanet, Sofokles’in Elektra tragedyasında işlenmiştir.
