Thebai’ye Karşı Yediler ya da genellikle Yedi Thebai’ye Karşı adlı oyun, Antik Yunan tragedya yazarlarından biri olan Aiskhylos‘un en ünlü eserlerinden biridir. Aiskhylos, MÖ 525 – MÖ 456 yılları arasında yaşamış ve tragedya türünün en eski üç büyük temsilcisinden biri olarak kabul edilir. “Yedi Thebai’ye Karşı” oyunu ise, yazarın yaklaşık MÖ 467’de yazdığı tahmin edilen bir tragedya eseridir.
Bu oyunun öncesinde olan olayları Sofokles’in Oidipus Rex ve Oidipus Kolonos’ta eserleri konu alır. Bu oyun sonrasında olan olayları ise Sofokles’in Antigone oyunu konu alır.
Karakterler
- Eteokles – Thebai’de kalan kardeş
- Gözcü
- Koro (Bakire kadınlar)
- Antigone – Eteokles’in kız kardeşi
- İsmene – Eteokles’in kız kardeşi
- Haberci
Özet
Sahne Thebai Agorasında açılır. Eteokles prolog’ta her şeyin tanrılardan geldiğini söyler. Eğer şehrin başına talihsizlik gelirse, insanların bunu şehrin başındakinden bileceğini ekler.
Sahneye gözcü girer. Ordunun şehrin 7 kapısına bir lider atayarak saldırmaya başladığını, Eteokles’in de her kapıya, birini atamasının uygun olduğunu söyleyip çıkar. Eteokles, tanrılara yalvarır. Eğer onurlandırılmak istiyorlarsa, Kadmos’un şehrine bir zarar gelmesini önlemelidirler.
Sahneye koro girer ve tanrılara yakarır. Burası Ares’in şehridir. Dolayısıyla, Ares’in böyle bir savaş çıkarmasına inanamazlar. Zeus’a, Pallas Athena’ya, Poseidon’a, Hera’ya, Likya’nın prensi Apollon’a, Leto’nun kızı Artemis’e yakarırlar. Kendilerinin anası gördüğü, cinslerinin başlangıcı kabul ettikleri Afrodit’e de yakarırlar. Argos’un ordusu, yedi kapıyı da zorlamaktadır. Kent Kadmos adıyla anılmaktadır. Tanrılara ve tanrıçalara, kurbanlarının boşa gitmediğini göstermeleri için, kenti yabancı dil konuşanlara teslim etmemeleri için yalvarırlar.
Eteokles öfkeyle sahneye girer. Kadın kısmını küçümser. Kadınlarla beraber olmayı asla dilememektedir. Kadın egemen olursa onların küstahlığına dayanılmaz. Korkarsa daha beter beladırlar. Şimdi de kente korkaklık aşılamaktadırlar. Eteokles’in emirlerine uymayanlar taşlanarak öldürülecektir.
Eteokles ile koro laf dalaşına girer. Düşen kenti tanrılar bile korumamaktadır ama koro farklı düşünmektedir. Eteokles, kadının iyi bir anne ve sadık olması gerektiğini bu yüzden susup evinde oturmalarını gerektiğini söyler. Koro, sıkıntı içindeki erkeği, sıkıntılardan çıkaranın kadın olduğunu belirtir. Eteokles, savaşanlara korku salmamalarını onlara emreder ve sakince bir dua başlatır. Pazar yerinin koruyucusu, bahar tanrıçası Dirke’ye, İsmeno’nun kaynaklarına seslenir. Kent kurtulursa onları nasıl onurlandıracağını anlatır. Koroya da kendisine sızlanmadan eşlik etmesini ister. Birazdan gidip, altı kapıya lider atayacaktır ve yedinciye kendisi geçecektir. Böylece sahneden çıkar.
Koro ağıt yakmaya devam eder. Vahşi Akhalardan kendilerini koruması için tanrılara dua eder dururlar. Kent düşüp de bakirelerin köle olarak savaş ganimeti olarak alınması ne korkunçtur! Bu durumda ölüm en güzelidir.
Gözcü ile Eteokles girer sahneye. Gözcü, Proitos kapısında Tydeus’un savaştığını söyler. Tydeus, Oekles’in bilge oğlu Kahin’i savaşta moral bozmakla suçlamaktadır. Gözcü Tydeus’un kalkanındaki armayı da betimler ve bu kapının karşısına kimi koyacağını sorar. Eteokles önce Tydeus’u küçümser sonra karşısına Astakos’un oğlu dürüst Melanippos’u koyar.
Gözcü şehrin Elektra kapısına, kura ile Kapaneus’un atandığını söyler. Kapaneus kenti fethetmeye o kadar isteklidir ki, Zeus’un bile onu durduramayacağı söylenmektedir. Gözcü onunda armasını betimler ve kimi atayacağını sorar. Eteokles, Zeus’u böyle küçümsemesinin cezasını çekeceğini belirtir ve Polyphontes’i karşısına atar.
Neistae kapısına, kurada Eteoklos çıkmıştır. Bu adam dev gibidir. Yine armasını tasvir eder gözcü. Eteokles onun karşısına Kreon’un oğlu Megareus’u atar. Megareus, devlerden korkmaz ve ülkesi adına kapıyı bırakmayacaktır.
Pallas Athena Onka’nın kapısında Hippodemon vardır. Kocaman kalkanını salladığında, gözcünün bile ödü kopmuştur. Armasını anlatır, armada Typhon vardır. Adamın vecde ermiş Bakkhos gibi olduğunu ve ruhunun Ares ile dolduğunu söyler. Eteokles, Oinops’un oğlu Hyperbios’u seçer karşısına. Hippodemon’un armasında Typhon varken, Hyperbios’unkinde Zeus vardır. Zeus’un yenildiği görülmemiştir daha!
Beşinci kapı Zeus’un oğlu Amphion’un mezarına yakındır. Bu kapıya dağlı bir anadan doğma, çocuksu, tüy bitmemiş Arkadyalı Partenopaios’tur. Onunda armasını tarif eder. Buraya Argos’a olan minnet borcunu ödemek için gelmiştir. Eteokles, onun karşısına Hyperbios’un kardeşi Arkteus’u atar.
Homolois kapısında Amphiaraos vardır, ve Tydeus’un gücünü suçlamaktadır. Ayrıca, Polyneikes’i de tanrıların vatanı ve kendi atalarının kentine yabancı bir orduyla saldırdığı için öte dünyaya destan olduğunu söyler. Kendisi kahin olduğundan birazdan tarlayı kanıyla sulayacağını yani öleceğini bilmektedir. Gözcü onun kalkanında hiç arma olmadığını söyler. Eteokles, kötülerle dolu bir gemiye bindiği için onunda tanrının gazabından kurtulamayacağını söyler. Onun karşısına ihtiyar görünümlü ama genç hisseden Lastenes’i atar.
Gözcü son ve yedinci kapıda kardeşi Polyneikes’in olduğunu söyler. Polyneikes, kardeşi ile kavgaya girmek için yanıp tutuşmaktadır. İkisinden biri ölmezse, Polyneikes, Eteokles’i sürgüne göndercektir. Tıpkı Eteokles’in Polyneikes’i bir zamanlar sürgüne gönderdiği gibi. Armasını da tarif eder ve kimi çıkaracağını sorar. Eteokles, Oidipus’un soyundan geldiği için lanet okur. Oidipus’un laneti gerçekleşmektedir. Eteokles, Polyneikes’in adı gibi kavgacı ve kıskanç olduğunu söyler. Armasındaki Dirke figürünün gerçekten ona yardım ettiğine ihtimal vermez. Dirke, Polyneikes’in hayatının hiçbir aşamasında ona yardım etmemiştir ki şimdi etsin. İşte bu yüzden kardeşinin karşısına kendi çıkacaktır.
Hem koro hem gözcü iki kardeşin birbirini öldürmesinin korkunç bir suç olduğunu söyler. Eteokles ise, Apollon’un nefretinin Laios’un tüm soyunu cehennemdeki Kokytos ırmağına gönderdiğini söyler. Ayrıca tanrılar onları tamamen unutmuştur, belki kendi kanlarını sunarlarsa memnun olacaklardır. Koro, Eteokles’e gitmemesi için yalvarır ama işe yaramaz. Eteokles hazırlanıp gider.
Koro ağıt yakmaya devam eder. Onlar birbirini öldürürse, kim onları yıkayacaktır? Bu evin eski suçlarına yeni suçlar karışmaktadır. İlkin üçüncü kuşaktan Laios, Pythos tapınağında Apollon tarafından çocuk yapmaması konusunda uyarılmasına rağmen, Oidipus isimli oğlu olmuştur. Oidipus babasını öldürüp, annesi ile evlenmiştir. Bu yüzden anne kendi öldürmüş, Oidipus da kör olmuştur. Ve oğullarına lanet okumuştur. İşte şimdi Erinyeler bu laneti yerine getirmektedir.
Gözcü gelir, kentin iyi durumda olduğunu söyler. Yedinci kapıda Laios’un suçunu ödetmek için Apollon gelmiştir. Kent kurtulmuştur ama kralların ikisi de yani Eteokles ve Polyneikes ölmüştür. Hem birbirlerini öldürmüşlerdir.
Koro, şehir kurtulduğu için mutludur ama bir yandan da ölen krallara üzülmektedirler. Oidipus’un laneti gerçekleşmiştir.
Sahneye Eteokles ile Polyneikes’in cansız bedenleri girer. Ardından koro Antigone ile İsmene’nin geldiğini de görür.
Eteokles ile Polyneikes birbirlerinin göğsünü delerek acı içinde öldükleri bellidir ve soylarının sonunu getirmişlerdir. İsmene ve Antigone da bu ağıta katılır.
En sonunda haberci, kent meclisinin aldığı kararı duyurmak için sahneye girer. Halkını ve şehrini savunan Eteokles’e bir mezar yapılacaktır ama yabancı bir halkla, ülkesine saldıran hain Polyneikes’e bir mezar yapılmayacak, leşini köpekler parçalayacaktır. Antigone bu karara karşı çıkar. Ne olursa olsun, kardeşine mezar yapacaktır. Haberci bunun hatalı bir davranış olacağını söylese de Antigone diretir. Koronun yarısı Polyneikes’in cesedi ardından çıkarken, diğer yarısı Eteokles’in cesedinin ardından çıkar.
